Genç kadın 'Squat' yaparken öldü: Ölüm sebebi olan Anoksiemi nedir?

Meksika'nın Torreón kentinde yaşayan 22 yaşındaki Ariatna Lizeth Mata Esparza, spor salonunda halterle squat yaparken aniden yere yığıldı ve tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak olay yerinde hayatını kaybetti. Yerel savcılık yetkililerinin yaptığı açıklamaya göre, genç kadının ölüm nedeni anoksemi olarak belirlendi. Anoksemi, kandaki oksijen miktarının yetersiz olduğu bir durumdur ve aşırı efor nedeniyle meydana gelebilir. Ayrıca yapılan otopside, Esparza’nın felç geçirdiği ve kan pıhtılaşması yaşadığı da tespit edildi.

Yüksek Rakım Sebeplerden Biri Olabilir

Ariatna Lizeth Mata Esparza, olay sırasında EnerGym adlı spor salonunda egzersiz yapıyordu. Esparza’nın tam olarak ne kadar ağırlık kaldırdığı bilinmiyor, ancak uzmanlar ortalama bir kadının bir tekrar için yaklaşık 70 kilogram ağırlıkla squat yapabileceğini belirtiyor. Anoksemi, yüksek rakımlarda egzersiz yaparken daha sık görülen bir durumdur. Torreón şehri deniz seviyesinden 1.100 metre yüksekte yer alırken, bu yükseklik oksijen seviyesinin daha düşük olmasına neden olabilir. Bu durumda vücut, ihtiyaç duyduğu oksijeni yeterince alamayabilir ve bu durum kan basıncında artışa neden olarak beyin kanamasına yol açabilir. Ayrıca kronik anoksemi, kan damarlarının zayıflamasına ve kan pıhtılarının oluşma riskinin artmasına neden olabilir.

Kalp Rahatsızlığı Yoktu

Yerel raporlarda Esparza'nın kalp rahatsızlığı olmadığı belirtilmişti. Esparza, bir anaokulu öğretmeni olma yolundaydı ve olay günü sınav sonuçlarını almayı bekliyordu. Hayvansever olan Esparza, sosyal medyada sık sık sahiplendirilmek üzere olan köpeklerin fotoğraflarını paylaşmaktaydı. Esparza'nın annesi Selene Esparza, kızının vefatının ardından sosyal medyada şu duygusal mesajı paylaştı: "Prensesim, kızım, bizi boş kalpler ve kırık ruhlarla bırakıp gittin. Yükseklerde uç, sevgilim, çok yükseklerde. Yeryüzünde zaten yollarına ışık tutan bir ışıktın ve şimdi melekleri aydınlatıyorsun. Seni seviyorum, prensesim."

Anoksiemi nedir?

Anoksemi, kandaki oksijen miktarının tehlikeli derecede düşük olduğu, vücudun hayati fonksiyonlarını sürdürebilmesi için gerekli oksijeni yeterince sağlayamadığı bir durumdur. Oksijen, vücut hücreleri için hayati bir öneme sahiptir; hücrelerin enerji üretimi, metabolik faaliyetlerin yürütülmesi ve organların sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için gereklidir. Anoksemi, bu süreci aksatan bir durumdur ve hızla müdahale edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına hatta ölüme yol açabilir.

Anokseminin Nedenleri

Anoksemi, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Başlıca nedenler şunlardır:

1. Yüksek Rakımlarda Egzersiz:

   • Yüksek rakımlarda, atmosferdeki oksijen yoğunluğu düşer. Bu durum, vücuda giren oksijen miktarının azalmasına yol açar. Özellikle fiziksel aktivite sırasında, vücudun oksijen ihtiyacı artar, ancak alınan oksijen miktarı yeterli olmadığında anoksemi gelişebilir.

2. Solunum Yetmezliği:

   • Solunum sistemi hastalıkları veya akciğer fonksiyon bozuklukları, vücudun oksijen almasını engelleyebilir. Astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi durumlar oksijen alımını kısıtlayarak anoksemiye yol açabilir.

3. Kardiyovasküler Hastalıklar:

   • Kalp ve damar sistemi bozuklukları, oksijen taşıyan kanın vücuda düzgün bir şekilde pompalanmasını engelleyebilir. Kalp yetmezliği, miyokard enfarktüsü gibi durumlar bu tür bozukluklar arasında yer alır.

4. Anemi:

   • Kandaki hemoglobin seviyesinin düşüklüğü de anoksemiye yol açabilir. Hemoglobin, oksijeni bağlayan ve dokulara taşıyan bir proteindir. Anemik bireylerde, vücut dokularına yeterli oksijen sağlanamayabilir.

5. Zehirlenme:

   • Karbon monoksit gibi bazı zehirli gazlar, oksijenin hemoglobine bağlanmasını engelleyebilir. Bu durumda, kandaki oksijen seviyesi düşer ve anoksemi oluşur.

Anokseminin Belirtileri

Anoksemi, belirtileriyle kendini hızla gösterebilen ciddi bir durumdur. Oksijen eksikliği, çeşitli vücut fonksiyonlarını olumsuz etkiler ve belirtiler şunları içerebilir:

1. Nefes Darlığı:

   • Kişi, yeterli oksijen alamadığı için nefes darlığı çekebilir. Bu durum, özellikle fiziksel aktivite sırasında belirginleşir.

2. Hızlı Nefes Alma (Tachypnea):

   • Vücut, oksijen eksikliğini telafi etmek amacıyla daha hızlı nefes alıp vermeye çalışır.

3. Ciltte Mavimsi veya Morumsu Renk Değişikliği (Siyanoz):

   • Yetersiz oksijenin bir sonucu olarak, cilt, dudaklar ve tırnaklar mavimsi veya morumsu bir renge dönebilir.

4. Yorgunluk ve Halsizlik:

   • Oksijen eksikliği nedeniyle kaslar ve beyin yeterince enerji üretemez. Bu durum yorgunluğa, halsizliğe ve konsantrasyon güçlüğüne yol açar.

5. Hızlı Kalp Atışı (Tachycardia):

   • Vücut, oksijen eksikliğini telafi etmek için kalp atış hızını artırabilir.

6. Baş Dönmesi ve Bayılma:

   • Beyne yeterli oksijen gitmediğinde baş dönmesi ve bayılma meydana gelebilir.

7. Şiddetli Durumlarda Bilinç Kaybı:

   • Anoksemi ilerlediğinde, beyin oksijensiz kalır ve kişi bilinç kaybı yaşayabilir. Eğer müdahale edilmezse bu durum ölümle sonuçlanabilir.

Anokseminin Teşhisi ve Tedavisi

Anokseminin teşhisi genellikle hastanın klinik bulgularına ve kandaki oksijen seviyesini ölçen testlere dayanır. Kan gazı analizi, anokseminin şiddetini belirlemek için kullanılan temel bir testtir. Bu test, arteriyel kanda oksijen, karbondioksit ve pH seviyelerini ölçer.

Tedavi süreci, anokseminin nedenine bağlı olarak değişir. Örneğin:

• Yüksek rakımlarda gelişen anoksemi durumunda, kişi daha düşük bir rakıma indirilebilir veya oksijen tedavisi uygulanabilir.
• Solunum yetmezliği nedeniyle gelişen anoksemi durumunda, mekanik ventilasyon veya oksijen tedavisi uygulanabilir.
• Kardiyovasküler hastalıklar kaynaklı anoksemi durumunda, altta yatan kalp hastalığı tedavi edilmelidir.
• Anemiye bağlı anoksemi durumunda, demir veya kan transfüzyonu gerekebilir.

Anoksemi ve Spor

Spor yaparken özellikle yüksek rakımlarda dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Antrenman esnasında vücudun oksijen ihtiyacı artar, bu da anoksemi riskini artırabilir. Bu nedenle, sporcuların yüksek irtifalarda egzersiz yaparken uygun aklimatizasyon süreçlerini takip etmeleri önemlidir. Ayrıca, antrenman yoğunluğunu kademeli olarak artırmak ve vücuda uyum sağlaması için zaman tanımak gereklidir.

Anoksemi ciddi bir tıbbi durumdur ve ihmal edilmesi durumunda ölümcül olabilir. Belirtiler fark edildiğinde, derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Özellikle yüksek rakımlarda veya yoğun fiziksel aktivitelerde bu risk göz önünde bulundurulmalıdır.