Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) nedir?

Gümrük işlemlerinde sıklıkla karşılaşılan ancak genellikle bilinmeyen GTİP kavramı, ihracat ve ithalat işlemlerinin temelini oluşturuyor. Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu, her bir ticari malın uluslararası ticaretteki yerini belirlemek için kullanılan bir numaralandırma sistemidir. GTİP kodları, ülkeler arası ticarette vergi oranlarını, ithalat kotalarını ve diğer düzenlemeleri belirlemek için uluslararası standartları sağlar. Detaylar ve güncel kullanımıyla ilgili daha fazla bilgi için haberimizi okumaya devam edin...

Gümrük Tarife Pozisyonu nedir?

Ülkelerin dış ticarete konu ürünler için farklı sınıflandırmalar uygulaması nedeniyle ortaya çıkan uyumsuzlukları gidermek ve gümrük işlemlerinde yeknesaklığı sağlamak üzere Dünya Gümrük Örgütü tarafından Armonize Sistem Nomanklatürü (AS) oluşturulmuştur.Ülkemiz Armonize Sistem Nomanklatürü’nü 1 Ocak 1989 tarihinden itibaren kullanmaya başlamıştır.Ülke olarak kullandığımız, Gümrük Giriş Tarife Cetveli, diğer yükümlülüklerimiz kapsamındaki düzenlemeler de dikkate alınarak 12’li kod esasına göre düzenlemiştir.Armonize sistem olarak bilinen sistemde eşya sınıflandırması altılı kod esas alınarak yapılmıştır. Sözleşmeye taraf olan ülkelere bu altılı kod esas alınmak kaydıyla daha alt açılımlar ilave edilmesine de olanak tanınmıştır.

Gümrük Tarife Pozisyonu ne işe yarar?

Gümrük tarifesi, gümrük vergilerinin hesaplanması ve ürün dış ticaretinde vergi dışı önlemlerin uygulanmasında kullanılmaktadır.Dış ticarette eşyaya uygulanacak tüm vergiler ve dış ticaret önlemleri gümrük tarifesi üzerinden yürütüldüğünden tarifenin doğru tespiti büyük önem arz etmektedir. Bu durumda tarifenin dış ticaret işlemlerinin bel kemiği olduğunu söylenebilir.

GÖZ ATIN: Vergi levhası nedir?

GTIP koduna nasıl ulaşılır?

GTIP kodunu, malın tanımına ve özelliklerine göre belirleyebilirsiniz. Her ülkenin, kendi gümrük tarifesi ve GTIP kodları vardır. Bu nedenle, malınızın GTIP kodunu bulmak için ülkenizin gümrük idaresinin web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Örneğin, Türkiye’de GTIP kodları, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yönetilen Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonlarına ilişkin bir veritabanı olan Gümrük Tarife Cetveli’nde yer almaktadır. Gümrük Tarife Cetveli’ni TÜİK web sitesinden veya Ticaret Bakanlığı web sitesinden görüntüleyebilirsiniz.

GTIP kodu ayrıca, malınızın özelliklerine göre arama yapabileceğiniz birçok çevrimiçi veritabanında da bulunabilir. Örneğin, uluslararası ticaret platformları, lojistik şirketleri ve gümrük aracıları gibi ticaretle ilgili hizmetler sunan web sitelerinde GTIP kodlarına erişebilirsiniz. Ayrıca, ticaret danışmanları ve ihracatçı birlikleri gibi uzman kuruluşlardan da yardım alabilirsiniz.

Gümrük Tarife Pozisyonu yanlış beyan edilirse ne olur?

Gümrük tarifesinin yanlış beyan edilmesinden ötürü 4458sayılı Gümrük Kanununa göre eksik tahakkuk eden verginin ve 3 katı oranında cezanın ödenmesi gerekecektir. Bunun yanı sıra  CE, TSE vb. denetime/izne tabi olup yapılan denetimlerde uygunluk belgesi alınamaz ise yine cezai durum oluşacaktır.Gümrük tarifesi, Cumhurbaşkanınca kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetvelini kapsar.

GÖZ ATIN: Gümrük vergi kodları neler? Gümrük vergisi nasıl hesaplanır?

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) nedir?

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP), uluslararası ticarete konu olan tüm malları sınıflandırmak için kullanılan bir kodlama sistemidir. Bu sistem, Dünya Gümrük Örgütü (WCO) tarafından geliştirilmiş olan Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi'ne (HS) dayanmaktadır.

GTİP, her bir mal türüne 10 basamaklı bir kod atanmasını sağlar. Bu kodlar, gümrük işlemleri, istatistikler, vergilendirme ve ticaret politikaları gibi çeşitli amaçlar için kullanılır.

GTİP Nedir?

GTİP, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu’nu ifade eden bir kısaltmadır. Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu ise ihracat sürecinde ülkemizden çıkan ürünlerin tanımında kullanılan numaralandırma sistemine verilen isimdir. Bu numaralandırma sistemi ile uluslararası bir standart olan ve kısaca Armonize Sistem olarak bilinen Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi’ne (The Harmonized Commodity Description and Coding Systems) uygun bir Gümrük Tarife Cetveli oluşturulmuştur.   

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon numarası nedir?

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Numarası (GTİP), bir ürünün ülkemizdeki tarife sınıflandırmasını belirlemek için kullanılan 12 haneli bir kod sistemidir. GTİP kısaca Harmonize Sistem (HS) kodu olarak da bilinir ve ürünlerin gümrük işlemlerinde kullanılır.

GTİP'nin 12 hanesi şu şekilde adlandırılır:

• İlk 2 hane: Fasıl Numarası
• Sonraki 2 hane: Pozisyon Numarası
• Sonraki 2 hane: Alt Pozisyon Numarası (Harmonize Sistem Nomenklatür Kodu)
• Sonraki 2 hane: Avrupa Birliği Kombine Nomenklatür Kodu
• Sonraki 2 hane: Milli Alt Açılım Kodu
• Son 2 hane: İstatistiki Açılım

Bu kodlama sistemi, her ürünün gümrük tarife sınıflandırmasını belirlemekte kullanılır ve uluslararası ticarette standart bir yapı sağlar.

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu sorgulaması nasıl yapılır?

Gümrük tarifesi içindeki eşyalar, kullanım amacına, imalat malzemelerine veya üretim düzeyine göre sınıflandırılır. Doğru sınıflandırma için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

• Eşyanın üretiminde kullanılan malzemeler, eşyanın özelliği ve tamamlanmış ürün olup olmadığı belirlenir.
• Eşyanın hangi bölüme ve hangi fasıla gireceği belirlenir, ardından gümrük tarife pozisyonu ve alt pozisyonu belirlenir.
• Açıklama ve izahname notları dikkatlice incelenir, sınıflandırma kararları ve benzer eşyalar için verilen bağlayıcı gümrük bilgileri gözden geçirilir.

Gtip Kodu nerelerde kullanılır?

GTIP kodları (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu), uluslararası ticarette malzemelerin sınıflandırılması için kullanılan standart bir kodlama sistemidir. Her bir malzeme veya ürün, bu kodlar aracılığıyla benzersiz bir şekilde tanımlanır ve sınıflandırılır. GTIP kodları, ticaretin her aşamasında önemli bir rol oynar ve aşağıdaki alanlarda kullanılır:

1. Gümrük İşlemleri: GTIP kodları, malın ithalat veya ihracatı sırasında gümrük işlemlerinde temel bir araçtır. Her ülkenin gümrük idaresi, malın GTIP koduna göre gümrük vergilerini, ithalat kotalarını ve diğer ithalat düzenlemelerini belirler.

2. Ticaret İstatistikleri: GTIP kodları, ticaret istatistikleri için kullanılır. Her ülkenin dış ticaret verileri, malın GTIP kodlarına göre derlenir. Bu veriler, ülkeler arasındaki ticaret akışını izlemek, ticaret politikalarını analiz etmek ve ekonomik trendleri anlamak için önemli bir kaynaktır.

3. Ticari Sözleşmeler: GTIP kodları, ticari sözleşmelerde malın tanımı için kullanılır. Sözleşmelerde malın özellikleri, fiyatı ve diğer ticari koşullar GTIP kodları üzerinden belirlenir.

4. Gümrük Tarifeleri: Her ülkenin gümrük tarifesi, malın GTIP koduna göre belirlenir. GTIP kodları, malın ithalat veya ihracatı sırasında uygulanacak gümrük vergilerini, vergi muafiyetlerini, ithalat kotalarını ve diğer düzenlemeleri belirlemek için kullanılır.

5. Lojistik ve Taşımacılık: GTIP kodları, lojistik ve taşımacılık süreçlerinde de kullanılır. Malın taşınması sırasında gümrük işlemleri, taşıma ücretleri ve diğer lojistik detaylar, malın GTIP koduna göre belirlenir.

6. Ürün Standardizasyonu: GTIP kodları, ürün standardizasyonu için önemlidir. Her bir malın GTIP kodu, malın özelliklerini belirleyerek, üretim ve tüketim süreçlerinde standartlaştırılmış bir yaklaşım sağlar.

GÖZ ATIN: İthalat nedir? İhracat nedir? İthalat ve İhracatı nasıl karıştırmam?

GTIP kodları nelerdir?

GTIP kodları, her bir ürün için bir dizi numaradan oluşur. Bu numaralar, ürünün hangi kategoriye dâhil edileceğini belirler. GTIP kodları, uluslararası ticarette kullanılan birçok belgede bulunabilir, örneğin fatura, beyanname, navlun faturası, sigorta belgesi vb.

GTİP kodu nasıl bulunur?

GTİP kodu, Türkiye'de ticarette kullanılan ürünleri tanımlayan bir kod sistemidir. GTİP kodunu bulmak için TUİK'in web sitesinden yararlanabilirsiniz. İlgili ürünü 'Tanımlarda Ara' kısmına Türkçe olarak yazarak, Sınıflamalar sekmesinden güncel GTİP kodunu seçebilirsiniz. Örneğin, erkekler için kaban ve mont gibi ürünler için arama yapabilirsiniz. Sonuçlar arasında ürününüze en uygun tanımı ve kodu bulabilirsiniz. Örneğin, 6201 ana kodu altında çeşitli tanımlamalar bulunmaktadır. Ürün özelliklerinize uygun kodu seçmek için bu tanımlamaları dikkatlice incelemelisiniz.

GTIP kodlarının katkısı nedir?

GTIP kodlarının uluslararası ticaretin etkin bir şekilde yönetilmesine ve düzenlenmesine katkı sağladığı görülmektedir. Bu sistem, ticaretin adil ve düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak için uluslararası ticaretin önemli bir bileşeni olarak kabul edilir.

GTIP kodu firmalara nasıl avantaj sağlar?

GTIP kodu, firmalar için bir dizi avantaj sağlar. Örneğin:

• Gümrük işlemlerinin hızlandırılması: Doğru GTIP kodu seçimi, gümrük işlemlerinin daha hızlı tamamlanmasına katkıda bulunur. Bu kodun yanında sunulan diğer belgeler, gümrük süreçlerini sorunsuz bir şekilde yönetmeyi sağlar.
• Vergi avantajlarından yararlanma: GTIP kodu, ihracat ürünlerine uygulanacak vergilerin belirlenmesine yardımcı olur. Bu sayede firmalar, belirli ülkelere yapılan ihracatlarda vergi indirimlerinden veya muafiyetlerden faydalanabilir.
• Doğru fiyatlandırma: GTIP kodu, ürünlerin doğru bir şekilde değerlendirilmesine olanak tanır. Böylece firmalar, ihracat süreçlerinde doğru fiyatlandırma stratejileri geliştirebilirler.
• Daha iyi planlama imkanı: GTIP kodu, hangi ürünlerin hangi pazarlarda talep gördüğü konusunda değerli bilgiler sağlar. Bu da firmaların üretim ve stok yönetimi konusunda daha doğru kararlar almasına olanak tanır.
• Rekabet avantajı: Doğru GTIP kodu belirleme, firmaların ürünlerinin uluslararası pazarda daha görünür olmasını sağlar ve benzer ürünlere karşı rekabet avantajı elde etmelerine yardımcı olur.

Sonuç olarak, GTIP kodu doğru bir şekilde kullanıldığında, firmalar için gümrük işlemlerinin hızlandırılması, vergi avantajlarından faydalanma, doğru fiyatlandırma yapma, daha iyi planlama yapma ve rekabet avantajı sağlama gibi önemli faydalar sağlar.

GTIP kodunun açılımı nedir?

GTİP KODUNUN AÇILIMI (HS CODE, CUSTOMS TARİFF, HARMONİZED CODE) GTIP kodunun;

İlk 4 Rakamı: Eşyanın Pozisyon Numarası

• İlk 6 Rakamı: Dünya Gümrük Örgütü’ne üye olan ülkelerin tamamında kullanılan Armonize Sistem Nomanklatür kodu
• 7 ve 8. Rakamı: Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kullanılan Kombine Nomanklatür kodu
• 9 ve 10. Rakamı: Farklı vergi uygulamalarından doğan ürün pozisyon kodu
• 11 ve 12. Rakamı: Gümrük Tarife İstatistik kodu olarak tanımlanabilir.

GTIP Kodu ürünlere göre farklılık gösterir mi?

GTIP kodları ürünlere göre değişkenlik gösterebilir. GTIP kodları, ürünlerin özelliklerine, kullanım amaçlarına, hammaddelerine, üretim yöntemlerine, ambalajlarına ve benzer faktörlere göre belirlenir. Örneğin, bir mobilya ürününün GTIP kodu, kullanılan ahşap türüne, boyutlarına ve işlevine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Elektronik ürünlerin GTIP kodları da fonksiyonlarına, teknik özelliklerine, üretim yöntemlerine ve diğer özelliklerine göre değişir.

GTIP Kodu yanlış belirtilirse ne olur?

GTIP kodları, her bir ürün için özgün bir numaralandırma sistemidir ve gümrük işlemlerinde doğru kodun kullanılması çok önemlidir. Yanlış GTIP kodu belirlemek, gümrük süreçlerinde gecikmelere, ürünlerin geri gönderilmesine veya hatalı vergilendirilmeye yol açabilir. Dolayısıyla, şirketlerin ürünlerinin doğru GTIP kodunu belirlemek için uzman danışmanlık hizmetlerinden yararlanmaları önemlidir.

GTİP Kodu nasıl alınır?

Birbirinden farklı birçok kaynak mevcut olsa da TÜİK’in sitesinden bu konuda  aradığınız bilgilere kolaylıkla ulaşabilirsiniz. GTİP Kodu almak için; Türkiye İstatistik Kurumu’nun web sitesine giriş yaparak aşağıda belirtilen adımları takip edebilirsiniz.

• Kullandığınız malzemenin ne olduğunu web sitesinde “Tanımlarda Ara” kısmında aratarak, “Sınıflamalar” sekmesinde güncel olarak belirtilen GTİP 2022‘yi seçmelisiniz. 
• Daha sonra, “Ara” butonuna tıklayarak ürününüzü ve malzemenizi en doğru şekilde tanımlayan kelimeler için arama yapabilirsiniz.
• Elde ettiğiniz sonuçlar arasından malzememizin tanımına en uygun kodu seçebilirsiniz.
• Bulmuş olduğunuz ana kodun altında muhtemelen birçok tanımlama mevcut olacaktır. Bu nedenle, malzeme ve ürün özelliğine göre dikkatli bir eleme yapmak gerekir. 
• 6 basamak sonrasında bulunan 2’li kodlar, ürünün daha fazla ayrıntılı bir şekilde tanımlanmasına olanak sağladığından, ürün için en uygun kodu belirleyebilirsiniz.

GTİP kodu nasıl öğrenilir?

GTİP kodu öğrenmek için çeşitli web siteleri bulunmaktadır. GTİP kodunu öğrenmek için, ilgili sitelere girip Ürün Adı, GTİP Açıklaması ve GTİP Numarası gibi bilgileri doğru şekilde girmeniz yeterlidir. Bu bilgileri girdikten sonra, GTİP Kodunuzu hızlıca öğrenebilirsiniz.

GTİP kodu sorgulamak için aşağıdaki web adreslerini kullanabilirsiniz:

• uygulama.gtb.gov.tr/Tara
• www.tim.org.tr/tr/gtip-arama
• www.baib.gov.tr/tr/online-islemler-gtip-sorgulama.html

GTİP kodu nerelerde kullanılır?

GTİP kodu, çeşitli kullanım alanları bulunan bir ticaret tanımlama kod sistemidir. Örnekler şunlardır:

• Şirketler için gümrük vergilerinin tespit edilmesi
• İthalat ve ihracat ürünlerinin denetlenmesi
• Nakliye işlemlerinde uygulanan vergiler ve istatistik kontrolleri
• Uluslararası ticaret verilerinin düzenli olarak kaydedilmesi
• Ticaret ile ilgili toplantıların düzenlenmesi
• Menşe kurallarının ve vergilerinin belirlenmesi

GTİP kodları, ticaretin çeşitli yönlerinde kullanılarak, ticaretin düzenlenmesi ve denetlenmesine katkı sağlar.

GTIP Kodunun doğruluğu nasıl öğrenilebilir?

• GTIP Kodunun doğruluğunu sağlamak için şu yöntemler kullanılabilir:
• Uzman Danışmanlık Firmalarından Destek Almak: GTIP Kodu belirleme konusunda uzmanlaşmış danışmanlık firmalarından yardım almak en doğru seçenektir. Bu firmalar, ürünlerin özelliklerine ve kullanım amaçlarına göre doğru GTIP Kodlarını belirlemede uzmanlaşmıştır.
• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Bilgi Sistemi Kullanmak: Türkiye’de gümrük işlemleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Bakanlığın web sitesindeki Gümrük Tarife Cetveli, ürünlere ait GTIP Kodlarını içerir. Ürün özelliklerine uygun GTIP Kodunu belirlemek için bu bilgi sisteminden faydalanılabilir.
• GTIP Kodu Sorgulama Araçları: Birçok ülkede, internet tabanlı sorgulama araçları ile ürünlerin özelliklerine göre doğru GTIP Kodunu belirlemek mümkündür.
• Meslek Odalarından Yardım Almak: Bazı meslek odaları üyelerine GTIP Kodu belirleme konusunda destek sağlar. Ürünlerin doğru GTIP Kodunu belirlemek için meslek odalarından yardım talep edilebilir.

Doğru GTIP Kodu belirleme, ihracat işlemlerinin başarılı olması için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, ihracat yapan firmaların bu konuda dikkatli olmaları gerekmektedir.

GTİP listesinde neler yer alıyor?

GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodlarına göre belirlenmiş ürün kategorilerini içeren liste:

• Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünler
• Bitkisel ürünler
• Katı ve sıvı yağlar
• Meşrubatlar, alkollü içecekler, tütün ve sirke
• Mineraller ve mineral içeren maddeler
• Kimya endüstrisi ürünleri
• Plastik ve kauçuk malzemeler
• Kürk, deri ve benzeri ürünler
• Ağaç ve ahşap ürünleri
• Ahşap hamur ve hammaddeler
• Dokumaya uygun hammaddeler
• Ayakkabı, şemsiye, baston gibi ürünler
• Taş, alçı, çimento, amiant, mika, seramik gibi ürünler
• Değerli taşlar
• Makine ve mekanik aletler
• Nakil araçları
• Silah, mühimmat ve aksesuarları
• Sanat eserleri, koleksiyon eşyaları ve antikalar

GTİP numarası zorunlu mudur?

GTİP numaralarının faturalara ve proformalara yazılması zorunludur. Yanlış yazılan veya hiç yazılmayan faturalar nedeniyle gümrükte cezai yaptırımlar, malın alıkonulması ve KDV iadesi alamama gibi durumlarla karşılaşılabilir.

GTİP numarası nerede yazar?

GTİP numarası ihracatçı faturasında mutlaka yer almalıdır. Bu sebeple faturanızda GTİP numarasını görebilirsiniz.

Bir Ürünün GTİP numarasını nasıl bulabilirim?

Bir ürünün GTİP numarasını, TÜİK’ten, Ticaret Bakanlığı ve Gümrük Bakanlığı’nın websitesinden sorgulayarak bulabilirsiniz.

SIK SORULAN SORULAR:

Gümrük tarife cetveli nasıl sorgulanır?

GTC sorgulama Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın websitesi üzerinden kolayca yapılabilir. Tarife Arama Motoru olarak bilinen araç yardımı ile kelime veya GTİP kodu sorgulaması yapabilirsiniz. Bu işlemin GTİP kodu üzerinden yapılması önerilir. Çünkü, sınıflandırma çok detaylı olduğundan kelime bazında arama yaparak istediğiniz sonuca ulaşamayabilirsiniz.

Kaç Tane GTİP Var?

Ticareti yapılan neredeyse her ürün için bir GTİP tanımı yapıldığı için yüz binlerce GTİP kodu bulunur.

GTİP Kodunu kim verir?

GTİP kodunu Ticaret Bakanlığı’na bağlı çalışan Gümrük Bakanlığı verir. İlgili bakanlık Dünya Gümrük Örgütü üyesi olduğu için verdiği kod da tüm ithalat ve ihracat işlemlerinde geçerlidir.

GTİP numarasına sahip ürün nedir?

GTİP numarasına sahip ürün, uluslararası ticarette kullanılan ürün demektir. Uluslararası ticarette kullanılan ürünler GTİP numarası sayesinde doğru bir şekilde sınıflandırılır ve buna göre gümrük vergisine tabi olur. İnsan ve hava dışında, ticareti yapılabilen her ürünün GTİP numarası vardır.