İkale sözleşmesi nedir?

İkale sözleşmesi, iş dünyasında ve hukuki ilişkilerde çeşitli amaçlarla kullanılan önemli bir araçtır. Bu sözleşme türü, taraflar arasındaki belirsizlikleri gidermek, mevcut sözleşmeleri değiştirmek veya sona erdirmek amacıyla kullanılır. Peki İkale sözleşmesi nedir? İkale sözleşmesi ne işe yarar? İkale sözleşmesi ne amaçla kullanılır? sorularının yanıtları için haberimizi okuyun!

İkale sözleşmesi nedir?

İkale sözleşmesi, genel olarak iki taraf arasında yapılan bir sözleşmenin; değiştirilmesi ya da sözleşmenin emrettiği yerine getirilmesi koşulların yeniden düzenlenmesini içeren sözleşmedir. TBK (Türk Borç Kanununa) göre ikale sözleşmesi, borçlunun borçluya bir şey vermesi veya sözleşme gereği sahip olduğu haklardan feragat etmesi olarak tanımlanmıştır.

İkale sözleşmesi ne işe yarar?

İşçi ile işverenin aralarında anlaşarak iş ilişkisine son vermek amacıyla imzaladıkları sözleşmeye; “ikale sözleşmesi” denilmektedir. Uygulamada genellikle ikale sözleşmesi yapılarak işçi birtakım alacaklarına ulaşmayı hedeflemekte işveren ise gelecekte açılabilecek davalara karşı bir nevi önlem almaktadır.

İkale sözleşmesi ne amaçla kullanılır?

Genel hatlarıyla ikale sözleşmesinin hazırlanma amaçlarını şu şekilde sıralamak mümkündür:

• İşçinin kıdem tazminatı ya da ihbar tazminatı gibi haklarının güvence altına alınması,
• İşverenin ileride işçi tarafından açılabilecek olası tazminat davalarına karşı önlem alması,
• Sözleşmenin sonlandırılması,
• Sözleşmenin gereği olan yükümlülüklerin düzenlenmesi, değiştirilmesi ya da revize edilmesi,
• Anlaşmazlıkların ya da olası anlaşmazlıkların çözülmesi,
• Gayrimenkul gibi taşınmaz ya da benzeri türden mülklerin tahliyesine ilişkin şartların düzenlenmesi

İkale sözleşmesi şartları, çok büyük oranda bu durumları kapsar. Bununla birlikte sözleşmenin en temel işlevi, tarafların serbest iradeleri doğrultusunda anlaşmaya varmalarını sağlamak üzerinedir.

İkale sözleşmesi şartları nelerdir?

İkale sözleşmesi, tarafların önceki bir mutabakatı sonlandırmak amacıyla karşılıklı olarak hazırladıkları bir sözleşmedir. Geçerli olabilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekir:

• Tarafların hukuki işlem yapma ehliyetine sahip olmaları gerekmektedir, yani her iki taraf da reşit ve akıl sağlığı yerinde olmalıdır.
• Sözleşme, genel hukuk kurallarına ve ahlaki değerlere uygun olmalıdır; örneğin, temel haklara aykırı şartlar içermemelidir.
• Tarafların serbest iradeleriyle sözleşmeyi yapmaları şarttır; herhangi bir zorlama veya aldatma söz konusuysa sözleşme geçersiz olabilir.
• Sözleşmede, iş ilişkisinin sonlandırılmasıyla ilgili tüm detaylar açık ve belirli bir şekilde belirtilmelidir.
• İkale sözleşmesi yazılı olarak düzenlenmeli ve taraflarca imzalanmalıdır; bu, sözleşmenin hukuki geçerliliği için gereklidir.
• Sözleşme, tarafların anlaşmasının kesin ve net ifadelerle belirtilmesini gerektirir; belirsizlik veya muğlaklık anlaşmazlıklara yol açabilir.
• Tarafların sözleşmenin hukuki sonuçları konusunda tam olarak bilgilendirilmiş olmaları önemlidir.

Bu şartlar, ikale sözleşmesinin geçerli ve uygulanabilir olması için önemlidir. Tarafların hukuki danışmanlık alarak sözleşmeyi adil ve haklarını koruyacak şekilde düzenlemeleri önerilir.

İkale sözleşmesi nasıl hazırlanır?

İkale sözleşmesi, hukuki bir anlaşmadır ve uzman bir kişi tarafından düzenlenmelidir. Bu sözleşme kesinlikle yazılı olarak düzenlenmelidir çünkü sözlü olarak yapılan anlaşmalar ilerleyen süreçte ispat zorluğu çıkarabilir. Ayrıca, sözleşmede yer alan tüm maddelerin doğru ve eksiksiz olarak yazıldığından emin olunmalıdır.

İkale sözleşmesinde hangi bilgiler olmalıdır?

İkale sözleşmesi yazılı olarak hazırlanmalıdır. Sözleşmede şu bilgilere yer verilmelidir:

• Tarafların kimlik bilgileri
• İş sözleşmesinin başlangıç tarihi
• İş sözleşmesinin sona erme tarihi
• İşçinin alacağı ücret
• İhbar tazminatı ödenecekse tutarı
• Kıdem tazminatı ödenecekse tutarı
• Kullanılmamış izin ücretleri ödenecekse tutarı
• Fesih yasağı varsa fesih yasağının süresi

İbraname ve ikale sözleşmesi arasındaki fark ne?

İbraname ve İkale Sözleşmesi arasındaki farkları belirtmek gerekirse, İbraname iş sözleşmesinden doğan hakların ve alacakların ödendiğini belgeleyen bir belgedir. İşveren genellikle iş sözleşmesi sona eren işçiye İbraname imzalatır. İbraname, bir borcun tamamen ödendiğini ifade eder. İkale ise iş sözleşmesinin sona erdirilmesi anlamına gelir. İbraname ve İkale, farklı hukuki kavramlardır ve bunların yasal düzenlemeleri de ayrı ayrı ele alınır. Türk Borçlar Kanunu'nda İbraname için özel düzenlemeler bulunurken, İkale için böyle bir düzenleme bulunmamaktadır. İbraname yazılı olarak düzenlenmesi gereken bir belge iken, İkale için bu zorunluluk bulunmamaktadır ve genellikle iş hukuku bağlamında kullanılmaz.

İkale sözleşmesi nasıl uygulanır?

İş sözleşmesinin tarafların karşılıklı anlaşmasıyla sona erdirilmesi durumunda, işverenin daha güçlü konumda olması nedeniyle işçinin aleyhine sonuçlar doğabilir. Örneğin, işçiye beklenenden çok daha düşük bir tazminat teklif edilerek iş akdi sonlandırılabilir. İşçi, teklifi reddederse belirtilen miktarı alamama riskiyle karşı karşıya kalabilir ve bu nedenle genellikle ikale sözleşmesine razı olur. Ancak Yargıtay içtihatlarına göre, işçinin makul bir yararının sağlanması ve hiçbir baskı altında olmadan özgür iradesiyle ikale sözleşmesini imzalaması gerekmektedir. Aksi takdirde, ikale sözleşmesi geçersiz kabul edilebilir çünkü işçinin hakları yeterince korunmamış olabilir.

İkale sözleşmesinin hukuki niteliği nedir?

İkale, iş sözleşmesinin tarafları olan işçi ve işveren tarafından, karşılıklı ve uyumlu irade beyanlarıyla sona erdirilen bir iş ilişkisidir. Taraflar, yeni bir sözleşme yaparak mevcut iş sözleşmesini ve bu sözleşmeden kaynaklanan tüm hak ve yükümlülükleri sonlandırırlar. İkale, Türk Borçlar Kanunu'nun 1. maddesi kapsamında bir sözleşme ve dolayısıyla iki taraf için de bağlayıcı bir hukuki işlem niteliğindedir.

İkale sözleşmesinin geçerliliği nedir?

İkale, karşılıklı borç doğuran bir sözleşme türüdür. Bu tasarruf işleminin temelinde, bir tarafta işçinin iş ilişkisinden çekilmesi, diğer tarafta ise işverenin tazminat ödeme yükümlülüğü bulunur. Genel olarak, bu şekilde yapılan ikale, taraflar arasında tam iki yönlü bir borç yaratıcı sözleşme olarak kabul edilir.

İkale sözleşmesi tasarruf işlemi olarak değerlendirilebilir mi?

İkale, tarafların karşılıklı ve birbirine uygun iradeleriyle aralarındaki iş sözleşmesinin varlığına doğrudan doğruya etki eden, onu ve dolayısıyla da sözleşmeden doğan tüm hak ve yükümlülükleri bir bütün olarak ortadan kaldıran bir sözleşmedir. Bu niteliği ile ikale, iş sözleşmesinin iki tarafı için de bir tasarruf işlemidir.

İkale sözleşmesi hazırlanırken nelere dikkat edilmeli?

Dikkat edilmesi gerekenler:

• İkale sözleşmesi hazırlamadan önce bir avukata danışmanız tavsiye edilir.
• İkale sözleşmesini imzalamadan önce tüm maddeleri dikkatlice okumanız ve anlamanız önemlidir.
• İkale sözleşmesini iki nüsha olarak hazırlamanız ve her iki nüshayı da imzalamanız gerekir.
• İkale sözleşmesini işyerinde bir yere asmanız ve işçilerin görebileceği bir yerde bulundurmanız gerekir.

İkale sözleşmesi taraflarının hak ve yükümlülükleri nelerdir?

İkale sözleşmesi, taraflar arasında çeşitli düzeylerde hak ve yükümlülükler içerebilir. Bu sözleşme, önceden varılan anlaşmayı sonlandırarak bazı temel yükümlülükleri de içerir. Temel amaç, taraflar arasında herhangi bir anlaşmazlık olmaksızın konunun hukuki olarak düzenlenmesidir.

İkale sözleşmesinde çalışanın ve işverenin hak ve yükümlülükleri şunlardır:

İkale sözleşmesinde çalışanın hak ve yükümlülükleri nelerdir?

• Tazminat Talebi: Çalışan, genellikle ikale sözleşmesi çerçevesinde işverenden belirli bir tazminat talep edebilir. Bu tazminat, kıdem tazminatı gibi yasal hakların yanı sıra ek bir ödeme de içerebilir.
• Anlaşma Koşullarına Uyma: Çalışan, ikale sözleşmesinde belirtilen şartlara uymakla yükümlüdür. Bu şartlar, belirli bir tarihte işten ayrılma veya belirli koşullar altında tazminatı kabul etme gibi hükümleri içerebilir.
• Bilgilendirme ve Onay: Çalışanın, ikale sözleşmesinin şartlarını tam olarak anlaması ve kabul etmesi gerekmektedir.

İkale sözleşmesinde işverenin hak ve yükümlülükleri nelerdir?

• Tazminat Ödemesi: İşveren, genellikle ikale sözleşmesi kapsamında çalışana belirli bir tazminat ödemekle yükümlüdür. Bu ödeme, çalışanın işten ayrılmasını teşvik etmek için ek bir teşvik olarak düşünülebilir.
• Şartlara Uygun Davranış: İşveren, ikale sözleşmesinde belirtilen şartlara uygun olarak hareket etmelidir. Bu, ödeme koşulları, tazminat miktarı ve işten ayrılma tarihi gibi hususları içerebilir.
• Yasal Yükümlülükler: İşveren, ikale sürecinde yasal yükümlülüklerine riayet etmelidir. Bu, işçi haklarına saygı göstermek ve süreci adil bir şekilde yürütmek anlamına gelir.

İkale sözleşmesinde ortak yükümlülükler nelerdir?

• Karşılıklı Saygı: Her iki taraf da süreç boyunca karşılıklı saygı ve profesyonellik göstermelidir.
• Gizlilik: Bazı durumlarda, ikale sözleşmesinin şartları ve süreci ile ilgili gizlilik gereklilikleri olabilir.
• Yasal Şartlara Uygunluk: İkale sözleşmesi, mevcut iş hukuku ve diğer yasal düzenlemelere uygun olarak hazırlanmalı ve uygulanmalıdır.

İkale neden fesih yasağı kapsamına alınmıştır?

Bazı işverenler, ikâle kurumu aracılığıyla iş mevzuatının kendilerine yüklediği bazı yükümlülüklerden kaçınmayı hedeflemektedir. İkâle sonrasında iş güvencesi hükümleri uygulanmaz ve çalışanlar işsizlik maaşı da alamazlar. Ancak bazı durumlarda, bu uygulama işçiler için avantajlı olabilir. Örneğin, normal bir istifada kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacakları alınamaz, işsizlik maaşı da talep edilemez. Buna karşılık, bazı çalışanlar kıdem tazminatlarını alarak istifa etmeyi tercih ederler ve işveren bu talebi kabul ederse, bu ilişkiye ikâle adı verilir. Ancak bu tür gerçek ikâleler maalesef fesih yasakları kapsamında yer almaktadır.

Asıl yapılması gereken, tüm ikâle sözleşmelerinin fesih kapsamına alınması yerine, çalışanın özgür iradesine dayanan gerçek ikâle ile işçinin fesihten doğan hakları ve iş güvencesi hükümlerini dolanma amacı güden, işveren feshini gizlemeyi amaçlayan görünürdeki ikâle'nin ayrıştırılmasıdır. Kıdem tazminatını alarak istifa etmek isteyen çalışanlar da mağdur olabilmektedir. İşverenler, bu durumda fesih yerine bu kişileri nakdi ücret desteği kapsamına alarak, her iki taraf için de memnuniyetsiz bir ilişki devam ettirebilmektedirler.

İkale sözleşmesinde fesih yasağı kapsamında olmayan-olan haller nelerdir?

Fesih yasağı kapsamında olmayan-olan haller, 30 Aralık 2020 tarihli ve 31350 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3344 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (CK) ile belirtilmiştir. Fesih yasağı ve pandemi ücretsiz uygulaması, 17 Ocak 2021 tarihinden itibaren 2 ay daha uzatılmıştır.

İkale sözleşmesinde fesih yasağı kapsamında olmayan haller nelerdir?

İkale sözleşmesinde fesih yasağı kapsamında olmayan haller şunlardır:

• Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler,
• Belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi,
• İşyerinin kapanması veya faaliyetinin sona ermesi,
• İlgili mevzuata göre yapılan hizmet alımları veya yapım işlerinde işin sona ermesi.
• Ayrıca, işçinin istifa etmesi, emeklilik başvurusu veya yaş haricinde diğer koşulları doldurarak kıdem tazminatı talebiyle işten ayrılması da fesih yasağı kapsamı dışındadır.

İkale sözleşmesinde fesih yasağı kapsamında olan haller nelerdir?

Fesih Yasağı kapsamında olan hallere örnek olarak ise;

• Belirli süreli sözleşmelerin süresinden önce işveren tarafından feshi,
• Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi,
• Deneme süreli iş akdinin işveren tarafından feshi,
• Toplu işçi çıkarılması,
• İşveren tarafından sağlık veya zorunlu nedenlerle fesih,
• Deneme süresi içinde işçi akdinin feshi.
• İkale sözleşmesi, fesih yasağına tabi olabilir. İkale ile iş sözleşmesinin sona erdirilmesi durumunda, işten çıkış kodu 22-Diğer Nedenler olarak belirlenir. Bu kod, İş-Kur tarafından feshe izin verilen kodlar arasında yer almaz. İkale sözleşmesi, aslında fesih olarak değerlendirilmez, ancak işverenler tarafından fesih yasağına takılmamak için işten çıkış kodu üzerinden değerlendirilir.

İşverenler, bu durumdan kaynaklanan yaptırımlardan kaçınabilmek için çeşitli yöntemlere başvurmak zorunda kalabilirler. Örneğin, işçiden istifa dilekçesi alınıp, fesih yasağına takılmayan istifa kodu seçilebilir ve daha sonra ikâle sözleşmesi ile çalışanlara ödemeler yapılabilir. Ancak bu durum, iş piyasasının düzenli işlemesini engelleyebilir.

İkale sözleşmesinin sonlandırılması nasıl olur?

İkale sözleşmesi, işçi ve işverenin karşılıklı anlaşarak iş akdini sona erdirmelerini sağlayan bir sözleşmedir. Bu sözleşme ile taraflar, iş ilişkisini hangi tarihte bitireceklerini ve işçinin bu tarihe kadar ne kadar ücret alacağını belirlerler.

İkale Sözleşmesi Ne Zaman Yapılır?

İkale sözleşmesi, çalışanın iş sözleşmesinin geçerli olduğu süre boyunca herhangi bir zamanda hazırlanabilir. İş sözleşmesinin sona ermesinin ardından yapılan ikale sözleşmeleri geçersiz kabul edilebilmektedir. Bu sebeple iş sözleşmesinin süresi içerisinde yapmak daha doğru olabilir.

İkale Sözleşmesi Nasıl İptal Edilir?

İkale sözleşmesi hukuki bir işlemdir. Hukuki bir işlemin temelini oluşturan ve belirlenen şartlar yerine getirilmez ve istem dışı bir durumun ortaya çıkması halinde sorunlar yaşanacaktır. İkale sözleşmesini yapan taraflardan birinin şartlara uymaması halinde mağdur olan tarafın dilerse geçerli olan söz konusu sözleşmeyi geçmişe etkili olacak şekilde iptal edebilme hakkı bulunmaktadır. Ancak mahkemeye, bu usulsüzlüğü somut kanıtlarla ispat etmesi gerekmektedir. Haksızlığa uğrayan tarafın sözleşmedeki şartların yerine getirilmediğini ispatlayarak icra yoluyla dava açması mümkün kılınmaktadır.

İkale Sözleşmesinde İhbar Tazminatı Ödenir Mi?

İkale sözleşmesinde tarafların anlaşması halinde kıdem ya da ihbar tazminatının verilmesi kararlaştırılabilir. Ancak çalışanın iş sözleşmesinin ikale ile sona ermesi halinde işe iade davası açma hakkı bulunmamaktadır.

GÖZ ATIN: İhbar Süresi Ne Kadar? İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır? İstifa Edince İhbar Süresi Olur mu?

SIK SORULAN SORULAR:

İkale sözleşmesi taraflara ne hakkı sağlar?

İkale sözleşmesi, iş ilişkisinin sonlandırılması sürecinde taraflara belirli haklar ve yükümlülükler sağlar. Bu süreçte, her iki tarafın da hukuki danışmanlık alması, sürecin adil ve yasalara uygun bir şekilde yürütülmesini sağlayabilir.

İkale sözleşmesi ne zaman geçerlidir?

İkale sözleşmesi, taraflar tarafından imzalandığı tarihte geçerli olur.

İkale sözleşmesi feshedilebilir mi?

İkale sözleşmesi, tarafların karşılıklı anlaşması ile feshedilebilir.

İkale sözleşmesi ile ilgili yasal düzenlemeler ne?

İkale sözleşmesi ile ilgili yasal düzenlemeler 4857 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesinde yer almaktadır.