Sayıştay tarafından hazırlanan İZFAŞ İzmir Fuarcılık Hizmetleri Kültür ve Sanat İşleri Ticaret A.Ş. ile ilgili denetim raporuna göre, şirketin mali durumu ve yönetim yapısı hakkında çeşitli bulgulara ulaşıldı. İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı olarak fuarcılık, kültür ve sanat alanında faaliyet gösteren İZFAŞ, 2023 yılı denetiminde ciddi mali sorunlar ve yönetim aksaklıklarıyla karşı karşıya olduğu ortaya çıktı.
Mali Durum ve Sermaye Yapısı
İZFAŞ’ın 252 milyon 509 bin 360 TL’lik nominal sermayesinin %99,95’i İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne ait. Ancak 2023 yılında şirketin ciddi mali sıkıntılar yaşadığı gözlemlenmiş; satıcılara olan borçların %116, şüpheli hale gelen ticari alacakların ise %110 oranında arttığı tespit edilmiştir. Bu durum, şirketin borçlarını ödemekte ve alacaklarını tahsil etmekte zorlandığını gösteriyor.
Denetim Bulguları
Denetim raporunda şirketin işleyişinde ciddi eksiklikler olduğu tespit edilmiştir. Şirket, çeşitli ihalelerde teminat almadan yüklenicilerle sözleşme yapmış, bazı satın alma işlemlerinde piyasa araştırması yapılmadan doğrudan alım gerçekleştirmiştir. Ayrıca, şirketin çeşitli sözleşmelerde uygulaması gereken cezai yaptırımların yüklenicilere uygulanmadığı ve cezaların tahakkuk ettirilmesinde eksiklikler yaşandığı kaydedilmiştir.
Yönetim ve İç Kontrol Sistemindeki Eksiklikler
Raporda, İZFAŞ’ın iç kontrol sisteminin yetersiz olduğu, mali yönetim ve iç kontrol sistemlerinin etkin olarak işletilmediği belirtilmiştir. Şirketin, personel alımı ve terfilerde düzensizlikler yaşadığı ve mevzuata uygun olmayan işlemler yaptığı tespit edilmiştir.
Resmen İZFAŞ'ı dolandırmışlar
Sayıştay tarafından hazırlanan raporda, İZFAŞ'ın yöneticileri tarafından nasıl dolandırıldığı detaylı bir şekilde anlatıldı. İşte meşhur Sülün Osman'ı kıskandıracak dolandırıcılık yöntemleri:
(Söz konusu bölüm direkt Sayıştay raporundan alınmıştır) Şirket tarafından, "İnsan Kaynakları Personel Çalışma Yönergesi" çıkarılmıştır. Personel kredi kartlarının kullanımına ilişkin maddeler, Yönerge’nin “16. Personel Kredi Kartı Kullanımı” bölümünde yer almış, kredi kartı kullanımının personelin kullanımıyla sınırlandırıldığı bu maddelerden anlaşılmıştır. Yapılan incelemede, Şirket kredi kartlarının amacının dışında ve şirket personeli olmayanlar tarafından kullanıldığı, ayrıca kredi kartı kullanımlarıyla ihale mevzuatında belirlenen şart ve kuralların uygulanmadığı görülmüştür. Kredi kartları Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanı adına tanımlanmıştır. Kredi kartı ekstrelerinin incelenmesi neticesinde, istisna kapsamında olmayan temsil ve ağırlama, yazılım, lisans ve malzeme gibi harcamaların doğrudan kredi kartından yapıldığı, dolayısıyla Kanun’da belirtilen şekil ve şartlara uyulmadığı; aynı şekilde istisnai mal ve hizmet alımlarında da ilgili Yönerge’deki usul ve esaslara uyulmadığı, kredi kartı harcamaları ile anılan Kanun ve Yönergelerin hükümleri uygulanmadan alımların gerçekleştirildiği görülmüştür. Bununla birlikte, kredi kartlarının şirket personeli olmayan üçüncü kişiler tarafından kullanıldığı tespit edilmiştir. Örnek olarak, 19.01.2023 tarih ve 699 numaralı ödeme evrakına göre, otelden alkollü içecek ve yemek hizmeti alındığı, ödemenin Yönetim Kurulu Başkanı adına tanımlı şirket kredi kartından yapıldığı, ancak faturanın K.Y. adına düzenlenmiş olduğu görülmüştür. Yine başka bir örnekte ise, Yönetim Kurulu Başkanı'nın 5.10.2023 tarihinde İzmir Torbalı’da gerçekleştirilen cenaze törenine katıldığı, cenaze töreninin öğle namazına müteakip gerçekleştirildiği görsel basın organlarındaki paylaşımlardan anlaşılmıştır. Aynı tarih ve saatlerde, Yönetim kurulu Başkanı'na tanımlı kredi kartıyla Konya’da bir restorana ödeme yapıldığı ödemeye ait kredi kartı fişlerinden tespit edilmiştir. Yine Yönetim Kurulu Başkanı'nın 23-25 Haziran 2023 tarihleri arasında İtalya'nın Parma kentinde düzenlenen Uluslararası Cittaslow Genel Kurul Toplantısına katıldığı görülmüş, bu konuya ilişkin olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi tarafından 466 karar numarasıyla Meclis Kararı alınmıştır. İlgili Meclis kararında, Büyükşehir Belediye Başkanı ve maiyetindeki kişilerin, seyahate ilişkin giderlerinin (hava yolu ile direkt/ aktarmalı) ilgili firmaya ödenmesi, konaklama günlük harcırah giderleri, şehir içi ulaşım giderleri ve seyahatle ilgili yapılan (pasaport harcı, yurt dışı çıkış harcı, alan vergisi, Covid-19 PCR testleri vb.) tüm yasal giderlerin Özel Kalem Müdürlüğü Bütçesinin “03.3.3.01 Yurtdışı Geçici Görev Yolluğu” harcama kaleminden karşılanmasına dair önergenin oy birliği ile kabul edildiği belirtilmiştir. Söz konusu yurtdışı seyahatinde, Yönetim Kurulu Başkanı adına tanımlı kredi kartından çeşitli harcamalar yapıldığı görülmüş, harcamanın olur yazısında ise “genel fuar çalışmaları” kapsamında yapılan harcamalar olduğu belirtilmiştir. Yönetim Kurulu Başkanı olan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı'nın, Harcırah Kanunu’na tabi olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi adına katılmış olduğu toplantıya ilişkin olarak “genel fuar çalışmaları” denilerek şirket kredi kartıyla harcamaların yapılması mevzuata uygun değildir. Kaldı ki, söz konusu harcamalardan birisi için düzenlenen ödeme fişinde, K.Y., Yönetim Kurulu Başkanı, H.K., K.K., Ç.H.G ve D.S’in de isimlerinin bulunduğu bir ödemenin yapılmış olduğu ve fuar çalışmaları kapsamında görevli olmayan bu kişilere ilişkin ödemelerin Şirkete ait kredi kartları ile yapıldığı tespit edilmiştir. Kamu İdaresi cevabında, Yönetim Kurulu Başkanı adına tanımlı kredi kartının sehven Başkanlık Özel Kalem Müdürü tarafından kullanıldığı ve söz konusu harcama için bu kişiye rücu edildiği belirtilse de, bahsedilen harcamalar yalnızca Özel Kalem Müdürünün yapmış olduğu harcamalardan ibaret değildir. Tüm harcamaların ilgililerine rücü edilerek tahsil edilmesi gerekmektedir. Bu itibarla, kredi kartlarının Şirket sermayesini koruyacak şekilde kullanılmaması ve ihale mevzuatında belirtilen şekil ve şartların devre dışı bırakılması nedenleriyle kredi kartı kullanımlarının sona erdirilmesi gerekmektedir.
Öneriler ve Denetim Sonuçları
Sayıştay denetim raporunda, İZFAŞ’ın finansal sürdürülebilirliğini sağlamak adına mali tabloların daha etkin bir şekilde izlenmesi ve alacak tahsilat süreçlerinin iyileştirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, şirketin iç kontrol ve yönetim sistemlerini güçlendirmesi, ihale süreçlerinde rekabeti ve şeffaflığı artırıcı önlemler alması önerilmektedir.
İstifa geldi
Sayıştay'ın denetim raporunun ardından iddialara göre İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay'ın talebi doğrultusunda Uzun yıllardır İZFAŞ’ın Genel Müdürlüğü görevini yürüten Canan Karaosmanoğlu Alıcı görevinden istifa etti. Ancak yaşanan usulsüzlere karşın herhangi bir soruşturma, mahkeme süreci vs. işletilmeden konu yalnızca istifa ile kapatıldı.
