Muğla’nın Ortaca ilçesinde bulunan İztuzu Sahili, bu sezon nesli tükenme tehlikesi altında olan caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının 781 yuvalama alanından çıkan yaklaşık 44 bin yavruyu denizle buluşturdu. Mayıs ve haziran aylarında başlayan yumurtlama döngüsünün ardından denizle kavuşan caretta yavruları, hem bölge hem de doğa koruma çalışmaları için büyük bir başarı olarak kaydedildi.
Türkiye’nin ve Avrupa’nın en önemli caretta caretta yuvalama ve koruma alanlarından biri olan İztuzu Plajı’na yakın Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER), 2008 yılından bu yana sahilde hem koruma çalışmaları yapıyor hem de yaralı bulunan kaplumbağaların tedavisini üstleniyor. DEKAMER, bu çalışmalar kapsamında sahilde adeta bir "hastane" ortamı oluşturarak yaralı kaplumbağaları özenle tedavi ediyor.
Koruma Çalışmaları Yoğun Önlemlerle Destekleniyor
DEKAMER ekibi, caretta carettaların yaşam döngüsünü korumak adına önemli önlemler alıyor. Yavruların güvenli bir şekilde denize ulaşabilmesi için özellikle yumurtlama ve yavru çıkış döneminde sahilde gece boyu nöbet tutuluyor. Bu kapsamda yapılan koruma çalışmaları, bölgedeki caretta caretta sayısının artışında kritik bir rol oynuyor.
DEKAMER Müdürü Prof. Dr. Yakup Kaska, bu sezon İztuzu’ndaki caretta sayısında önemli bir artış gözlendiğini belirtti. Kaska, bu yıl ilk yuvanın 22 Nisan’da oluştuğunu ve bu tarihin yuvalamanın bir hafta daha erken başlamasıyla yeni bir verimlilik dönemine işaret ettiğini söyledi.
"Bu sezon gerçekten çok verimliydi. Şu ana kadar 781 yuva ile İztuzu Kumsalı'nda tespit edilmiş en yüksek yuva sayısına ulaştık. Bu yuvalardan çıkan yaklaşık 44 bin yavru carettayı denizle buluşturduk. Denize ulaşan yavru sayısı bakımından da rekor bir sayıya ulaştık," dedi.
Prof. Dr. Kaska, "koruma-kullanma dengesi" kapsamında yapılan çalışmalarla birlikte, kumsaldaki caretta carettaların çiftleşme ve yuvalama alanlarının arttığını vurguladı.
Küresel Isınmanın Caretta Caretta Üzerindeki Etkileri
Küresel ısınma ve artan sıcaklıkların caretta caretta popülasyonu üzerindeki etkilerini de izleyen DEKAMER ekibi, bu sezon özellikle yavruların cinsiyet oranlarında belirgin değişimler gözlemledi. Prof. Dr. Yakup Kaska, Akdeniz’in son 30 yıl içindeki en yüksek sıcaklık değerlerine ulaştığını ve bu sıcaklık artışlarının yuva koşullarını etkilediğini ifade etti.
"Bu yıl sıcaklıkların artmasıyla birlikte yuvalarımızın yaklaşık yüzde 90’ında dişi yavruların çıktığını gözlemledik. Yuvalara yerleştirilen sıcaklık ölçüm cihazları, çoğu yuvanın 32 derece üzerine çıktığını gösterdi. Bu yüksek sıcaklık, embriyo ölümlerini artırdı ve yavruların gelişim sürecinde aksamalara neden oldu," diyen Kaska, küresel ısınmanın kaplumbağa popülasyonunu cinsiyet oranları üzerinden nasıl etkilediğini bilimsel çalışmalarla izlemeye devam ettiklerini belirtti.
Tedavi Edilen Carettalar Yeniden Doğaya Dönüyor
DEKAMER'in çalışmaları sadece yavru çıkışlarıyla sınırlı değil; yaralı deniz kaplumbağaları da merkezde tedavi edilerek doğal yaşamlarına geri kazandırılıyor. Şimdiye kadar yaklaşık 360 deniz kaplumbağasını tedavi ederek doğaya gönderdiklerini belirten Prof. Dr. Kaska, şu anda 13 kaplumbağanın tedavisinin devam ettiğini sözlerine ekledi.
İztuzu Sahili’nde yürütülen bu koruma çalışmaları, caretta caretta türünün neslinin devamını sağlamak adına büyük bir öneme sahip. Özellikle küresel ısınmanın etkilerinin arttığı bu dönemde, DEKAMER’in titizlikle yürüttüğü çalışmalar, caretta carettaların doğal döngüsünü korumak adına kritik bir rol oynuyor.
