Kanal tedavisi, dişin iç yapısındaki hasarlı veya enfekte olmuş özün çıkarılması, dezenfekte edilmesi ve dişin işlevsel hale getirilmesi sürecini kapsayan önemli bir dental müdahaledir. Bu tedavi, enfeksiyonun yayılmasını önleyerek diş kaybını engeller ve genellikle iki seansla tamamlanır.
Kanal tedavisi nedir?
Endodonti tedavisi olarak da bilinen kanal tedavisi, hasarlı veya enfekte olmuş diş özünün (pulpa) çıkarılmasını, dişin dezenfekte edilmesini ve ardından tekrar dolgu ile kapatılmasını içeren bir dental işlemdir. Dişin en iç kısmında yer alan pulpa, yumuşak bir çekirdek gibi düşünülebilir ve içerisinde sinirler, kan damarları ve bağ dokusu bulunur. Dişin kök ucuna kadar uzanan bu yapı, dişe canlılık kazandırır.
Bir diş darbe aldığında çatlayabilir veya derin bir çürük oluşabilir. Bu durumlarda bakteriler pulpa içine girerek çoğalmaya başlar. Tedavi edilmediğinde, bakteriler ciddi enfeksiyonlara veya diş apselerine neden olabilir, bu da pulpanın ölmesine ve kemik veya diş kaybına yol açabilir. Bu tür durumlarda, çatlamış veya çürümüş dişin kanal tedavisi ile kurtarılması mümkündür. Kanal tedavisi, dişin iç kısmındaki enfekte dokunun temizlenmesi, kök kanallarının şekillendirilmesi ve dezenfekte edilmesi, ardından da boşlukların doldurulması ile dişin işlevselliğinin ve estetiğinin korunmasını sağlar.
Kanal tedavisi nasıl yapılır?
Kanal tedavisinin dört temel amacı; çürük ve enfeksiyonun yok edilmesi, diş kanallarının şekillendirilmesi, kanalların doldurulması ve dişin tekrar işlevsel hale getirilmesidir. Dişin durumuna bağlı olarak tedavi bir veya iki seans sürebilir. Kanal tedavisi sürecinde izlenen prosedür, diş hasarına bağlı olarak değişmekle birlikte, genel olarak şu adımları içerir:
-
Röntgen Çekimi:
- Diş hekimi, dişin kök yapısını görmek ve enfeksiyon belirtisi olup olmadığını belirlemek amacıyla bir röntgen çeker. Bu sayede dişteki hasar değerlendirilir ve kanal tedavisine ihtiyaç olup olmadığına karar verilir.
-
Pulpanın Çıkarılması:
- Diş pulpası çok hasarlıysa, kanal tedavisi işlemi başlatılır. Dişte apse oluşumuna bağlı şiddetli ağrı varsa, tedavi öncesi lokal anestezi uygulanır.
- Kanal tedavisinin ilk basamağı, dişin içindeki pulpanın dikkatlice çıkarılmasıdır. Pulpa çıkarıldıktan sonra, diş hekimi kök kanalında yapılacak işlemin süresini belirler.
-
Kök Kanallarının Şekillendirilmesi ve Temizlenmesi:
- Uygun boyutta aparatlar kullanılarak kök kanalları yeniden şekillendirilir ve temizlenir. Kanal tedavisi işleminin bir seansı ortalama 45 dakika sürer.
- Gerekli prosedürler uygulandıktan sonra, dişin en az iki kez röntgeni çekilir. Diş hekimi tedavinin başarılı olduğunu düşünüyorsa, dezenfekte işleminin ardından kanalların kontaminasyondan etkilenmemesi için kalıcı bir materyal ile kanal içini doldurur.
-
Dişin Doldurulması ve İşlevsel Hale Getirilmesi:
- Diş hekimleri kalıcı dolgu işlemi yapmadan önce 4-5 gün kadar dişin iyileşmesini bekleyebilir. Bu durumda, diş oyuğu geçici bir dolgu ile kapatılır.
- Bir sonraki seansta dişin geçici dolgusu ağrısız bir işlemle çıkarılarak kalıcı dolgu işlemi yapılır. Kalıcı dolgu işlemi; dental macun ve gutta percha adı verilen kauçuk bazlı bir madde ile gerçekleştirilir. Kalsiyum hidroksit temelli macunlar, kök kanalına dışarıdan gelebilecek herhangi bir sızıntıyı engeller.
Bu adımlar, kanal tedavisinin genel prosedürünü oluşturarak, hasarlı veya enfekte dişlerin başarılı bir şekilde tedavi edilmesini ve tekrar işlevsel hale getirilmesini sağlar.
Kanal tedavisi kaç gün sürer?
İki randevu gerektiren bir kanal tedavisinde, prosedürün tamamlanması genellikle 7 ila 10 gün sürer. Ancak tedavi süresi; uygulama yapılan dişteki enfeksiyonun ciddiyetine ve dişin durumuna göre değişiklik gösterebilir:
-
Erken Dönemde Tespit Edilen Enfeksiyon: Eğer dişteki enfeksiyon erken dönemde tespit edilmişse tedavi daha kolaydır. Henüz dişin kök ucu yani kemiğe doğru yayılım göstermemişse, tedavi tek seansta bitirilebilmektedir.
-
Gelişmiş Enfeksiyon: Eğer enfeksiyon ilerlemiş ve dişin kök ucuna kadar yayılmışsa, bu durumda tedavi genellikle iki seans gerektirir. İlk seans enfeksiyonun temizlenmesi ve kök kanallarının dezenfekte edilmesiyle geçer. İkinci seans ise dişin kalıcı dolgu ile doldurulmasını içerir.
Her durumda, tedavi süreci diş hekiminin enfeksiyonun ciddiyetine ve dişin durumuna bağlı olarak belirleyeceği prosedürler doğrultusunda ilerler.
