Mimar Doğan Kuban'ın ölümü, Türk mimarlık dünyasında derin bir iz bıraktı. Eserleriyle tanınan Kuban, özellikle Anadolu'nun kültürel mirasının korunmasına yaptığı katkılarla biliniyordu. Mimar Doğan Kuban kimdir, nereli, neden öldü? İşte detaylar...
Doğan Kuban kimdir?
Doğan Kuban, Türk mimar ve akademisyen olarak tanınır. Türkiye'nin önde gelen mimarlık tarihçilerinden biridir. 1926 yılında babası Fransız Harp Akademisi'nde öğrenci iken Paris'te doğdu. Altı yaşında ailesiyle birlikte Türkiye'ye döndü ve çocukluğu Elazığ, Eğirdir, Denizli ve Ankara gibi şehirlerde geçti. Ankara Gazi Lisesi'nde lise eğitimini tamamladı ve dayısı Emin Onat'ın teşvikiyle mimarlık eğitimine başladı. 1949 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nden Yüksek Mimar unvanıyla mezun oldu. Aynı üniversitenin Mimarlık Tarihi ve Rölöve Kürsüsü'nde asistan olarak görev yaptı ve Türkiye'de ilk restorasyon dersini veren Paolo Verzone'nin çevirmenliğini üstlendi.
Kuban, akademik kariyerine Aspendos Tiyatrosu'nda danışmanlık yaparak başladı ve ardından Kapadokya ve Pisidia'daki Antik Çağ ve Hristiyan anıtlarının araştırılmasında Verzone'nin asistanlığını üstlendi (1953-1956). 1954'te yeterlilik tezi olarak, Türkiye'de batılılaşmayı ilk kez mimarlık ve sanat tarihi açısından ele alan "Osmanlı Barok Mimarisi Hakkında Bir Deneme" adlı çalışmasını hazırladı. İTÜ'de Rönesans mimarlığının araştırılması için İtalya'ya gönderildi ve bu süreçte Roma'da yaşadı. Türkiye'ye dönüşünde "Osmanlı Dini Mimarisi'nde İç Mekan Teşekkülü - Rönesansla Bir Mukayese" (1958) adlı teziyle doçent unvanını aldı ve Verzone'nin kürsüsünde restorasyon derslerini üstlendi.
1962-1963 yıllarında Fulbright doktora sonrası araştırma bursuyla ABD'de Michigan Üniversitesi'nde misafir öğretim üyesi olarak bulundu. Washington DC'deki Dumbarton Oaks Bizans Araştırmaları Merkezi'nde Anadolu'daki Hristiyan yapıları üzerine çalıştı (1963-1964). Suriye'de Doğu Kasr-ül Hyr kazısında kazı mimarı olarak görev aldı ve dönüşünde "Anadolu Türk Mimarisinin Kaynak Sorunları" adlı teziyle profesör unvanını aldı (1965). İstanbul Kalenderhane Camisi kazısı ve restorasyonunda Cecil Striker ile birlikte proje yöneticiliği yaptı (1966-1976).
Kuban, İTÜ Mimarlık Fakültesi'nde "Modern Mimarlık Tarihi" dersini programda yer almasını sağladı ve emekli oluncaya kadar Mimarlık Tarihi ve Rölöve Kürsüsü, Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Kürsüsü ile Restorasyon Ana Bilim Dalı başkanlığı görevlerini üstlendi. Ayrıca 1974-1977 yılları arasında İTÜ Mimarlık Fakültesi dekanlığı yaptı.
Kuban'ın akademik çalışmaları ve uluslararası konferansları, Türkiye'de ve dünya genelinde sanat ve mimarlık tarihi üzerine önemli katkılar yapmasını sağladı. Kuban, hayatı boyunca birçok vakıf ve kuruluşta kurucu üye olarak görev aldı ve kültürel mirasın korunması ve geliştirilmesine katkı sağladı.
Doğan Kuban aslen nereli?
Doğum yeri olan Paris, babasının Fransız Harp Akademisi'nde öğrenci olduğu 1926 yılında ailesinin yaşadığı şehirdi. Altı yaşındayken Türkiye'ye dönerek çocukluğunu ve gençliğini Elazığ, Eğirdir, Denizli ve Ankara gibi şehirlerde geçirdi.
Doğan Kuban neden öldü?
Doğan Kuban'ın ölüm nedeni hakkında kesin bir bilgi verilmemiştie. Ancak, 22 Eylül 2021 tarihinde İstanbul'da vefat ettiği biliniyor.
