Başlıca siyasi sistemler arasında merak edilen konulardan biri olan oligarşi, kullanıcıların gündemindeki yerini koruyor. Oligarşinin ne olduğu ve hangi ülkelerde görüldüğüne dair detaylar, birçok kişinin ilgisini çekiyor. Oligarşi, gücün belirli bir azınlık veya seçkin grubun elinde toplandığı bir yönetim biçimi olarak tanımlanırken, hangi ülkelerde bu sistemle karşılaşıldığı ise geniş bir merak konusu haline geldi. Oligarşi nedir? Oligarşi hangi ülkelerde vardır? Detaylar haberimizde yer alıyor...
Oligarşi nedir?
Oligarşi veya Takım Erki: Küçük ve ayrıcalıklı bir grubun iktidarda olduğu yönetim şekli olarak tanımlanan oligarşi, üyeleri ya da destekçileri için "oligark" terimi kullanılır.
Thomas Aquinas'ın Gözünden Oligarşinin Tanımı: Adaletsiz bir yönetim, tek bir kişi tarafından değil, birkaç kişi tarafından yürütülüyorsa, bu duruma "oligarşi" veya "azınlığın yönetimi" denir. Bu, zenginlerin servetlerinden faydalanarak diğerlerini ezdiği durumlarda ortaya çıkabilir.
Etimoloji: Oligarşi terimi, Yunanca "oligo-" (az, birkaç) ve "arkhein" (yönetmek) kelimelerinden türetilmiştir. Türkçeye Fransızcadan geçmiştir.
Oligarşi ve Modern Demokrasi: Siyaset bilimcileri, herhangi bir politik sistemin sonunda oligarşiye dönüşeceğini öngörmüştür. Bu düşünceyi Michels'in "Oligarşinin Tunç Yasası" kavramıyla ifade etmiştir. Modern demokrasilerde de oligarşi unsurları olduğu düşünülmektedir. Siyasi rakipler arasındaki farklılıkların küçük olması ve oligarşik elitlerin siyasi makamlara sınırlamalar getirmesi, bu görüşü desteklemektedir.
Oligarşinin Temsili: Oligarşi yönetiminde, küçük ve ayrıcalıklı bir grup yönetimi elinde tutar. Bu gruplar genellikle despot bir şekilde yönetimi sürdürürler. Yönetimde yer alan gruplar siyasi, askeri, finansal veya dini liderlik rollerine sahip olabilirler.
Oligarşi ve Tarih: Oligarşi yönetimleri tarihsel olarak çeşitli toplumlarda görülmüştür. Örneğin, M.Ö. 4. yüzyılda Atina'da oligarşik bir rejim benimsenmiştir. Ancak, oligarşik darbeler sonrası yeniden demokrasiye geçişte, hükümet görevlilerinin kura ile seçilmesi gibi önlemler alınmıştır. Bu önlemler, hükümetin oligarşik eğilimlerini engellemeye yöneliktir.
Oligarşi hangi ülkelerde vardır?
Eski çağlarda Roma ve Yunanistan gibi medeniyetler, oligarşiyle yönetiliyordu. Günümüzde ise, bu yönetim biçimi hala bazı ülkelerde etkili bir şekilde varlığını sürdürmektedir. Suriye, Suudi Arabistan, Küba, İran ve Irak gibi ülkeler, günümüzde oligarşik yönetim biçimine sahiptir. Bu ülkelerde güçlü aileler, elit gruplar veya belirli topluluklar doğrudan veya dolaylı olarak yönetimde etkin rol oynamaktadır.
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan, oligarşik bir yönetim altında bulunan ülkelerin başında gelmektedir. Kraliyet ailesi, ülkenin yönetiminde büyük bir etkiye sahiptir. Kraliyetin yanı sıra, Kral Abdülaziz Al-Suud’un torunları da önemli pozisyonlarda yer almaktadır. Bu durum, ailenin uzun yıllardır ülkenin yönetiminde hakimiyetini sürdürmesini sağlamaktadır.
İran
İran'da ise yönetim, çeşitli güç odaklarının etkisi altındadır. Yakın çevre, akraba ilişkileri ve din adamları gibi farklı gruplar, devletin yönetiminde belirleyici rol oynamaktadır. İran’ın yönetim yapısında monarşi, teokrasi ve diğer farklı yönetim biçimlerinin izleri bulunmaktadır.
Suriye
Suriye, oligarşinin belirgin bir şekilde hissedildiği ülkelerden biridir. Arap Sosyalist Baas Partisi'nin 1963'teki darbesiyle iktidara gelen Hafız Esad ve oğlu Beşar Esad, ülkenin yönetiminde önemli roller üstlenmiştir. Esad ailesi, Nusayri inancına mensup olup, bu grup ülkenin yönetiminde etkin bir konumda bulunmaktadır. Ancak, Baas rejimi altında yaşayan Suriye halkı, çoğunluğu oluşturan Sünni Müslümanlar arasında çeşitli sıkıntılarla karşılaşmaktadır. Arap Baharı'nın başlangıcıyla birlikte ülkede iç savaş ve çatışmalar patlak vermiş, binlerce insan hayatını kaybetmiş ve milyonlarca kişi ülkelerini terk etmek zorunda kalmıştır.
Bu ülkeler, oligarşik yapılarıyla siyasi, ekonomik ve toplumsal açıdan dikkat çekmektedir.
