Romantik Dönem'e damga vuran besteciler
Timuçin Çelebi
19. yüzyılda, sanatın her dalında olduğu gibi, müzik alanında da köklü değişimler yaşandı. Romantik Dönem adı verilen yıllarda anahtar kelime “başkaldırı”ydı. Bu, kendisinden önceki onlarca yıl boyunca kabul edilen Klasisizm akımının kuralcı yapısına karşı özgünlüğü savunmak, iyi ile kötü ayrımını keskin çizgilerle ortaya koymak, duyguları, aşk, doğa ve ölüm gibi temaları ön plana çıkarmak demekti.rnrnVakıfBank Kültür Yayınları tarafından yayımlanan, Serhan Bali’nin kaleme aldığı “Müzikte Romantik Dönem Bestecileri”, konu ettiği dönemi klasik müzik duayenleri üzerinden ele alıyor. Tam 73 bestecinin hayatı, yaşamının kırılma noktaları ve çalışmalarının aktarıldığı kitap, “19. yüzyıl müziği” olarak da geçen dönemin icracılarının sanatını gözler önüne seriyor.rnrnÖzgür sanatçılarrnrnKlasik müzik yazarı Bali, kitaptaki “10 Soruda Müzik Tarihinde Romantik Dönem” bölümünde öncelikle “romantik” sözcüğünün etimolojik analizini yapıyor, akabinde belirtilen asırdaki siyasal, ekonomik, sosyolojik değişimleri sıralıyor: 18. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yaşanan Sanayi Devrimi ile 1789’daki Fransız Devrimi tüm dünyadaki toplumsal katmanları değiştiriyor. Yeni iş alanları doğarken sanayi burjuvazisi ortaya çıkıyor, sanatta kuralları belirleyen aristokratlar geri planda kalınca özgür sanatçılar beliriyor. Böylece katı ilkelerle dolu Klasisizmin yerine Romantik Dönem benimseniyor.rnrnrnDestansı ve ölümsüzrnrnBu dönemde yaşayan klasik müzik sanatçılarının kimi tek eseriyle şöhreti yakalıyor. Kimi daha 18 yaşındayken yazdıklarıyla ölene dek ayakta alkışlanıyor. Kimi muazzam ölçüde iyi keman çalıyor olması nedeniyle enstrümanların geliştirilmesine dolayı yoldan katkıda bulunuyor. Kimi de ülkesinde ulusal operaların kurulmasını sağlıyor. Albéniz, Elgar, Wagner, Paganini, Verdi, Strauss, Rahmaninov… 19. yüzyıl bestecilerinin ortak özelliği ise hepsinin üstün yetenekli olması!rnrnrnDestansı ve ölümsüz eserler ortaya koyan sanatçılar doğayı önemsiyor, sevdayı yüceltiyor, resim sanatından ve edebiyattan besleniyor. Goethe, Schiller ve Shakespeare’den yararlanıyorlar. Sonsuza uzanan aşk, kahramanlık öyküleri, ıstırap, ihanet ile yoğun hayal gücü sahneye taşınıyor. Romantik dönemde korno, trompet, tuba gibi enstrümanlar düzgün sesler çıkaran istikrarlı çalgılar haline getiriliyor. Devasa konser salonları inşa edilince başta piyano olmak üzere tüm çalgıların teknik kapasiteleri geliştiriliyor, görkemli modern orkestralar yayılıyor… Acaba tüm bunları hangi besteciler gerçekleştiriyor?rnrnSerhan Bali’nin “Müzikte Romantik Dönem Bestecileri” adlı eseri 19. yüzyıl müziğini enine boyuna aktaran, sanatçıların sıradışı hayatını ve yaptıklarını yalın bir dille genel okuyucu kitlesine sunan önemli bir çalışma.
Yorumlar