Ekonomi literatüründe sıkça duyulan TEFE TÜFE, halk arasında ise genellikle bir muamma olarak kalmaktadır. Peki, TEFE TÜFE nedir ve nasıl hesaplanır? Bu soruların cevapları, ekonominin nabzını tutanlar için önemli bir kılavuz niteliğinde. Gelinen noktada, bu endeksin anlamı ve hesaplama yöntemleri, birçok kişinin dikkatini çekiyor.
TEFE TÜFE nedir?
TEFE, Toptan Eşya Fiyat Endeksi'nin kısaltmasıdır ve üretici ile toptancıları kapsayan üretim zincirindeki tüm fiyat değişimlerini temsil etmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hesaplanan bu endeks aynı zamanda aylık veya yıllık enflasyon oranlarının belirlenmesinde de kullanılmaktadır. TEFE, bir ürünün maliyet enflasyonunu gösteren bir endeks olarak öne çıkar, hesaplanırken hammaddelerden mamul ve yarı mamul ürünlere kadar tüm ürünlerin arz fiyatlarına, toptancı ve vergi katkılarına dikkat edilir.
TÜFE ise Tüketici Fiyat Endeksi'nin kısaltmasıdır ve bireylerin tipik tüketim alışkanlıklarını temsil eden belirli bir ürün ve hizmet grubundaki fiyat değişimlerini ölçer. TÜFE, TÜİK tarafından hesaplanan ve perakende fiyat değişimlerini yansıtan bir enflasyon ölçütüdür. Ücret ayarlamaları, ekonomi politikalarının oluşturulması, enflasyon oranlarının izlenmesi, kira artışlarının belirlenmesi ve ekonomik faaliyetlerin yönlendirilmesi gibi alanlarda temel bir gösterge olarak kullanılır.
TEFE TÜFE nasıl hesaplanır?
TEFE ve TÜFE terimleri günümüzde fiyat artışının farklı yönlerini ifade eden önemli ekonomik kavramlar olarak kabul edilir. TÜFE, tüketici ürünlerini kapsarken, TEFE, endüstriyel ve finansal sektörleri de içerecek şekilde hesaplanır.
TÜİK verilerine göre, TÜFE'deki artış oranları oldukça değişkenlik göstermektedir. Örneğin, 2022 Mayıs ayında Nisan'a kıyasla %2,98, 2021 Aralık ayına göre %35,64 ve 2021 Nisan ayına göre %73,50 artmıştır. Ayrıca, son 12 aylık ortalamaya göre %39,33'lük bir artış görülmüştür. Kira artış oranı da aynı dönemde %39,33 olarak kaydedilmiştir.