Aydın'da, antik dönemde üretim ve ticaret merkezi olarak bilinen Tralleis Antik Kenti'nde yapılan kazı çalışmaları kapsamında, şehrin en büyük caddesi gün yüzüne çıkarılmaya çalışılıyor. Şehir merkezine 3 kilometre mesafede bulunan Tralleis Antik Kenti'ndeki kazılar, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi'nden Prof. Dr. Murat Çekilmez'in başkanlığında yürütülüyor.
Tralleis Antik Kenti'nin dikkat çeken yapılarından biri, hala ayakta olan ve halk arasında "üç gözler" olarak bilinen gymnasium kompleksi. Zeytin ağaçlarıyla çevrili bu antik kent, etkileyici manzarasıyla ziyaretçileri büyülüyor.
Prof. Dr. Murat Çekilmez, 19. yüzyılda seyyahların araştırmaları sırasında antik kentin yalnızca gymnasium kompleksiyle bilindiğini, daha sonraki çalışmalarda ise kentin tiyatro, tapınak ve stadyum gibi yapılarının da bulunduğunun ortaya çıktığını belirtti. Tralleis'in ızgara plan sistemiyle Roma döneminin en büyük antik kentlerinden biri olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Çekilmez, kentin nüfuzlu insanların yaşadığı bir yer olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Çekilmez, Tralleis'te üretim ve ticaretin oldukça geliştiğini belirterek, "Roma İmparatorluğu döneminde zenginlerin yaşadığı bir kent olduğunu biliyoruz. Ticaret ve üretim çok geliştiği için bu zenginliğe bağlı olarak dükkanlar ve sütunlu cadde de bu ölçekte büyütülmüş," dedi.
Kazı çalışmalarının şehrin en hareketli noktası olan sütunlu cadde üzerinde yoğunlaştığını belirten Prof. Dr. Çekilmez, "Bu caddenin, milattan sonra ikinci yüzyılda 13 metreye kadar genişletildiğini biliyoruz. Bu genişlik, kentin ticari ve sanayi boyutunu da gösteriyor. Tralleis Antik Kenti, Roma İmparatorluğu döneminde 35-40 bin kişinin yaşadığı büyük bir kentti. Seramik ticaretinin burada çok önemli bir yeri vardı ve üretilen seramikler dünyanın farklı yerlerine ihraç ediliyordu," şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Çekilmez, Tralleis'te deriden yapılan ürünler, keten yastık ve bronz kemer tokaları ile cam üretiminin de yapıldığını belirtti. Efes kapısı olarak bilinen yerden girilen kentin ana caddesi üzerinde granit sütunlar kullanıldığını ifade eden Prof. Dr. Çekilmez, "Bu cadde, günümüzde İstanbul'un İstiklal Caddesi gibi ya da Aydın'ın bulvarı gibi şehrin en dinamik ve aktif noktasıydı," dedi.
Caddenin şu anda 100 metrelik kısmının açığa çıkarıldığını, önümüzdeki yıllarda ise yaklaşık 200 metrelik kısmının daha gün yüzüne çıkarılmasının planlandığını belirten Prof. Dr. Çekilmez, "Bu sütunlu caddenin toplamda 1 kilometre uzunluğunda olduğunu düşünüyoruz. Doğu-batı doğrultulu bu cadde, Kemer Mahallesi'nden başlayıp askeri alanın içine kadar uzanıyor," ifadelerini kullandı.
