2022 ve 2023 yıllarında ihracatta ciddi kayıplar yaşayan Türk demir-çelik sektörü, 2024 yılının ilk altı ayında performansını artırmayı başardı. Bu artışta, Uzakdoğu ülkelerinin ihraç gemilerinin Süveyş Kanalı'ndan geçişlerde yaşadığı sorunlar etkili oldu.
2024 yılının ilk yarısında Türkiye'nin demir-çelik ihracatı, yüzde 31 oranında artarak 6,7 milyon tondan 8,8 milyon tona yükseldi. İhracat geliri ise 8 milyar 178 milyon dolardan 8 milyar 853 milyon dolara çıktı.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Başkanı Yalçın Ertan, yüksek enerji fiyatları ve Türkiye'deki yüksek enflasyon nedeniyle 2022 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren Uzakdoğu ülkelerine karşı rekabetçiliklerini kaybettiklerini belirtti. Bu süreçte, Türkiye’nin demir-çelik ihracatında Avrupa’nın payının yüzde 45'ten yüzde 32'ye düştüğünü ifade etti.
Ekonomik şartlarda bir iyileşme yok
Ertan, Avrupa'daki pazarları 2022 ve 2023 yıllarında Çin, Güney Kore, Japonya ve Vietnam’a kaptırdıklarını, İsrail-Filistin savaşı sonrası Süveyş Kanalı'ndaki problemler nedeniyle Süveyş geçişlerinin 2024 yılı Ocak ayından itibaren hızla azalmaya başladığını, Kuru yük ve konteyner gemilerinin geçişlerinin 1650'lerden 150-160 bandına gerilediğini söyledi. Çin’den ve Uzakdoğu’dan Avrupa ve Akdeniz ülkelerine ortalama 30 gün olan seyir süresinin 65-70 güne çıktığını dile getiren Ertan, bu durumun, navlun fiyatlarının da tonaja göre konteynerlerde 2-3 misli, kuru yük gemilerinde 1 misli artmasına neden olduğunu, böylece rekabetçiliği tekrar kazanmaya başladıklarını belirtti. Ertan, ilk 6 ayda sıcak rulo saç ve yassı mamuller başta olmak üzere toplam çelik ihracatının yüzde 30 seviyesinde arttığını söyledi.
Ertan, Avrupa'da kaybettikleri pazarları geri almaya başladıklarını belirterek, Türkiye'deki ekonomik şartların hala istenilen düzeyde olmadığını vurguladı. Yüksek enerji maliyetlerinin yanı sıra Avrupa Yeşil Mutabakatı'na uyum kapsamında ihracatçı firmaların yapmak zorunda oldukları yatırımların var olduğunu ifade eden Ertan, kur artışının enflasyon artışı karşısında düşük kalmasının ve döviz bozdurma zorunluluğunun ihracatçılar açısından büyük engeller oluşturduğunu, ayrıca, dahilde işleme rejimi uygulamasında değişiklik yapılmasının gündemde olduğunu, bu konuda sektörü dezavantajlı duruma düşürmeyecek düzenlemelerin yapılması gerektiğini dile getirdi.
En çok Almanya'ya ihraç edildi
Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği'nin 2024 yılı Ocak-Haziran döneminde ihracatının yüzde 8 azalarak 1 milyar 286 milyon dolardan 1 milyar 181 milyon dolara gerilediğini belirten Ertan, Ege Bölgesi’nin ihracat kalemlerinin profil ve inşaat çeliği ağırlıklı olduğunu söyledi. Türkiye genelinde ise inşaat çeliği, sıcak yassı rulo, soğuk yassı rulo, kaplamalı yassı mamuller ve borularda artış olduğunu ve bunun Türkiye genelini yukarı çektiğini belirtti. Ertan, Ege Bölgesi'nde inşaat çeliği ihracatının ağırlıklı olarak Yemen'e yapıldığını, Yemen'e yapılan inşaat çeliği ihracatının, oradaki sorunlar nedeniyle azaldığını ancak Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği olarak son 12 aylık ihracatın yine 2,5 milyar dolar seviyelerinde seyrettiğini sözlerine ekledi.
2024 yılının ilk yarısında Türkiye’nin demir-çelik ihracatında öne çıkan ülkeler; 1 milyar 69 milyon dolarlık ihracatla Almanya, 958 milyon dolarla İtalya ve 924 milyon dolarla Romanya oldu. Ege Bölgesi’nden yapılan demir-çelik ihracatında ise Almanya 150 milyon dolarla zirvede yer alırken, ABD 89 milyon dolarla ikinci, İngiltere ise 75 milyon dolarla üçüncü sırada yer aldı.
