Son dönemde artan enflasyon nedeniyle ATM’ler yurttaşların banknot taleplerine yetişemiyor ve bu durum, sosyal medyada ciddi bir şikayet dalgasına neden oldu. Birçok vatandaş, ATM’lerde para bulmakta zorlandığını ve sık sık arızalı cihazlarla karşılaştığını belirtiyor. Bu sorunun temelinde ise Türkiye'deki yüksek enflasyon yatıyor.
500 ve 1000 TL’lik banknotlar basılacak mı?
Merkez Bankası ve Bankalararası Kart Merkezi'nden gelen veriler, ATM’lerin enflasyon karşısında yetersiz kaldığını gösteriyor. 2009 yılında tedavüle çıkan 200 TL hala en büyük banknot olmasına rağmen, 500 ve 1000 TL’lik banknotlarla ilgili bir adım atılmış değil.
Ekonomim’den Özder Şeyda Uyanık’ın haberine göre, 2015-2024 yılları arasında banka ve kredi kartlarıyla yapılan nakit çekim işlemlerinde ciddi bir artış yaşandı. 2015’te banka kartlarıyla işlem başı ortalama çekim tutarı 410 TL iken, bu rakam 2024’te 2.553 TL’ye yükseldi. Kredi kartlarındaki ortalama çekim miktarı ise 627 TL’den 4.282 TL’ye çıktı. Ancak aynı dönemde ATM sayısındaki artış sadece yüzde 11 ile sınırlı kaldı.
Bir ATM’de ortalama 15 bin 200 banknot bulunuyor. 2015’te ATM’lerin tamamının dolu olduğu durumda ihtiyaç duyulan toplam miktar 46 milyar 133 milyon TL iken, 2024’te bu rakam yüzde 120 artarak 101 milyar 279 milyon TL’ye çıktı. Artan talebe rağmen, ATM’lerin içindeki para miktarı bu ihtiyacı karşılamakta yetersiz kalıyor. 2015’te 44 milyon 524 bin işlem yapılabilirken, bu sayı 2024’te 14 milyon 817 bine geriledi.
ATM’lerin dolum ihtiyacı 2015-2024 yılları arasında yüzde 315 oranında arttı. Bilişim uzmanı Füsun Nebil, bu durumun bankaların ATM dolum ve bakım maliyetlerini yüzde 30 oranında yükselttiğini belirtiyor.