Beyin hücrelerinin yıkımı sonucu meydana gelen nörolojik bir tablo olan Alzheimer, genellikle 65 yaş sonrasında görülüyor. “Kesin tedavisi yok” diye bilinen hastalığın erken teşhisi ve tedavisi için hız kesmeden çalışmalar yapılıyor. Peki ailesinde Alzheimer olan ya da olmayan kişiler bu hastalığa karşı ne gibi önlemler alabilir?
Alzheimer'a Karşı Önlemler: Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Topçular'ın Önerileri
-
Zihinsel Aktiviteyi Sürdürün: Beyni aktif tutmak için yeni bilgiler öğrenmek önemlidir. Bulmaca çözme, yeni bir dil öğrenme veya yeni bir hobi edinme gibi aktiviteler zihinsel uyarım sağlar. Özellikle dans etmek, hem fiziksel hem de zihinsel aktivite olduğundan Alzheimer riskini azaltmak için etkili bir yöntem olabilir.
-
Sağlıklı Beslenme Alışkanlıkları: Şeker ve un tüketimini sınırlayın, trans yağlardan kaçının, kalori alımını azaltın ve bitki bazlı besinlere odaklanın. Akdeniz tipi beslenme, beyin sağlığını korumak için önemlidir. Meyve ve sebzeleri çeşitli bir şekilde tüketmek, farklı vitamin ve minerallerden faydalanmanıza yardımcı olur. Eğer diyabet gibi bir engel yoksa, meyve tüketimini artırmak Alzheimer riskini azaltabilir.
-
Vitamin ve Mineral Takviyeleri: B12 ve folik asit eksikliği Alzheimer hastalarında sıkça görülür. Doğal B12 kaynakları olan kırmızı et, yumurta, uskumru, ton balığı, süt ve süt ürünlerini tüketmek önemlidir. Ayrıca D vitamini eksikliği de bilişsel fonksiyonları olumsuz etkileyebilir. E vitamini kaynakları olan avokado, fıstık, badem, ıspanak, kuşkonmaz ve kırmızı biberi beslenme planınıza dahil edin.
-
Tansiyon ve Şeker Kontrolü: Kalp sağlığı, beyin sağlığı için önemlidir. Tansiyon, kolesterol ve şeker düzeylerini kontrol altında tutun. Eğer bu değerlerde sorun varsa, tedavi edilmelidir.
-
Fazla Kilolardan Kurtulun: İdeal kiloyu korumak önemlidir. Özellikle obezite, Alzheimer riskini artırabilir. Kilo vermek, bu riski azaltabilir. Günlük en az yarım saatlik yürüyüş yapmak da fiziksel aktiviteyi teşvik eder.
-
İşitme Sağlığınızı Koruyun: İşitme sağlığı, Alzheimer riskini etkileyebilir. İşitme problemleri beyin performansını olumsuz etkileyebilir. Göz sağlığı gibi, işitme sağlığına da önem verilmelidir. İşitme problemleri varsa, bu konuda gerekli önlemleri alın.
-
Kaliteli Uyku: Beyni yenileyen kaliteli bir uyku alışkanlığı edinin. Günde en az 7-8 saat uyku uyumaya özen gösterin.
Alzheimer Şüphesi Durumunda Ne Yapmalı?
Alzheimer belirtileri arasında unutkanlık, isim hatırlamada güçlük, eşyaların yerini unutma, tekrarlayıcı davranışlar bulunur. Hastalık ilerledikçe diğer beyin fonksiyonları da etkilenebilir.
Eğer 65 yaş üstündeyseniz ve ailenizde Alzheimer riski varsa, hareketli bir yaşam tarzı benimseyin, sağlıklı beslenin, zihinsel aktivitenizi sürdürün ve düzenli tıbbi muayeneler yaptırın. Unutkanlık sadece Alzheimer'a işaret etmeyebilir, bu nedenle farklı sebepleri de göz önünde bulundurun.
Ayrıca, genetik faktörler Alzheimer riskini artırabilir, ancak direkt olarak hastalığa yakalanacağınız anlamına gelmez. Müdahale gerektiğinde, amiloid PET gibi beyin incelemeleri yapılabilir.
Türkiye'deki çalışmalara göre Alzheimer riski yüzde 4'tür, ancak ailede Alzheimer varsa bu risk artabilir, ancak hala yüzde 8'i geçmez.
