Muğla'nın Yatağan ilçesinde yer alan Stratonikeia Antik Kenti'nde yapılan kazılarda, 2 bin 250 yıl öncesine ait kanalizasyon sistemi bulundu. Kazıların son duraklarından biri olan tiyatro alanında, Roma hamamının yanı sıra kuzey ve batı caddelerinde de sürdürülen çalışmalar, antik kentteki su drenaj sisteminin mükemmel bir şekilde inşa edildiğini ortaya koydu.
Stratonikeia, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan ve "Gladyatörler Şehri" olarak bilinen, ayrıca dünyanın en büyük mermer kentleri arasında sayılan önemli bir antik kenttir. Kentte 1977'den bu yana süren kazılar, Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait pek çok değerli eseri gün yüzüne çıkarmaya devam ediyor.
Kanalizasyon Sistemi 2.250 Yıl Sonra Hala Çalışıyor
Stratonikeia Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Stratonikeia'nın tarih boyunca Karia bölgesinin en önemli şehirlerinden biri olduğunu belirtti. Antik kentteki kazıların tiyatro ve çevresinde yoğunlaştığını ifade eden Söğüt, bu alandaki bulguların oldukça heyecan verici olduğunu vurguladı.
Prof. Dr. Söğüt, "Tiyatronun altındaki kanalizasyon sistemi, o dönemdeki mühendislik harikalarından birini gözler önüne seriyor. 2 bin 250 yıl önce yapılan kanalizasyon sistemi, o kadar büyük ki içinde yürünebilecek kadar geniş bir yapı ile suyun düzgün bir şekilde drenaj edilmesi sağlanmış. Hatta su, günümüzün modern altyapı sistemlerine benzer bir şekilde, hala kendiliğinden akmaya devam ediyor" şeklinde konuştu.
Stratonikeia'daki Kanalizasyon Ağı Bütünleşik Bir Sistem
Kazı heyeti, daha önce Stratonikeia'nın kuzey şehir kapısının bulunduğu bölgede, kuzey ve batı caddelerinde, Roma hamamında ve kütüphanede de kanalizasyon sistemine rastlamıştı. Bu sistemin tümü, caddelere bağlanarak kente herhangi bir rahatsızlık vermeden suyun dereye doğru yönlendirilmesini sağlıyordu. Bu bulgular, antik kentin altyapısının ne kadar gelişmiş ve sağlıklı bir şekilde planlandığını gösteriyor.
Prof. Dr. Söğüt, 2019'daki kazılarda, kuzey ve batı caddelerindeki kanalizasyon sisteminin keşfinin ardından, tiyatro alanındaki kanalizasyon sisteminin de büyük bir titizlikle araştırıldığını söyledi. "Son çalışmalarımızda tiyatronun üst kanalizasyon sistemini bulduk ve alt kanalizasyonun da izini sürüyorduk. Geleceğe Miras Projesi kapsamında yoğun bir şekilde yürütülen bu araştırmalar sonucunda kanalizasyonun işlevsel olduğu bir kez daha kanıtlandı" diyen Söğüt, kanal sisteminin hala aktif olarak çalıştığını ifade etti.
Antik Şehircilik ve Yaşam İzleri
Stratonikeia'daki kazılarda ortaya çıkan bulgular, antik kentin ileri düzeyde bir şehir planlamasına sahip olduğunu ve kent sakinlerinin yaşam tarzı hakkında önemli ipuçları verdiğini gösteriyor. Bu keşifler, kentin su yönetimi, altyapı ve şehircilik anlayışının ne kadar gelişmiş olduğunu gözler önüne seriyor. Tiyatronun tüm oturma alanları (cavea) için yapılan drenaj sistemi de, dönemin mühendislik becerisinin izlerini taşıyor.
Stratonikeia'daki bu son buluş, yalnızca antik kentlerin mimari ve mühendislik başarılarını değil, aynı zamanda geçmişteki insanların yaşam koşullarını ve bu yaşamı sürdürme biçimlerini de aydınlatıyor. Bu keşifler, kentin tarihsel değerini daha da pekiştirirken, Stratonikeia'nın bir açık hava müzesine dönüştürülmesi için yapılan çalışmaları da destekliyor.
Geleceğe Miras Projesi ve Süreklilik
Kazı çalışmalarının 12 ay boyunca sürdüğü Stratonikeia'da, Geleceğe Miras Projesi kapsamında yürütülen restorasyon ve konservasyon çalışmaları, antik kentin izlerini geleceğe taşımayı amaçlıyor. Bu projeler sayesinde, Stratonikeia'nın tarihî yapıları daha uzun yıllar boyunca korunacak ve ziyarete açık tutulacak.
Stratonikeia'daki kanalizasyon sistemi keşfi, antik şehircilik anlayışının modern altyapı sistemlerine olan yakınlığını gösteren dikkat çekici bir örnek olarak tarihe geçiyor. 2 bin 250 yıl önceki bu mühendislik harikası, antik insanların yaşam alanlarını ne kadar etkili ve sürdürülebilir şekilde inşa ettiklerini bir kez daha gözler önüne seriyor.