Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) akademisyen ve sanatçılarının oluşturduğu proje ekibi, Osmanlı çiniciliğinin "altın çağı" olarak bilinen 16. yüzyıldaki eserleri özel tekniklerle yeniden üreterek bu eşsiz sanat formunu geleceğe taşımayı amaçlıyor. Proje, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kültür, Sanat ve Turizm Dairesi’nin destekleriyle yürütülüyor.
Proje Detayları ve Ekip Üyeleri
2018 yılında başlatılan “16. Yüzyıl Osmanlı Çinilerinin Üretilmesi ve Geliştirilmesi” başlıklı proje, Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Osman Şan tarafından yürütülüyor. Endüstriyel Tasarım Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Muhterem Koç’un araştırmacı olarak katkı sağladığı projede, sanatkar Nur Avlupınar da uygulama aşamasında yer alıyor. Projenin danışmanları arasında Prof. Dr. Kenan Gürsoy, Prof. Dr. Belkıs Gürsoy, Prof. Dr. Levent Bayraktar, Prof. Dr. Fulya Bayraktar, Prof. Dr. Zülfiye Acar Şentürk, Doç. Dr. Sevinç Gök İpekçioğlu ve Dr. Öğretim Üyesi İnci Ayan Birol bulunuyor.
İnci Ayan Birol ve üç öğrencisinin yürüttüğü çalışmalar, Kanuni Sultan Süleyman dönemine ait çiniler üzerine odaklanıyor. Proje ekibi, bu dönemin çinilerini inceleyerek kompozisyonlarını belirliyor ve zorlu üretim süreci için titizlikle çalışıyor.
Proje Kapsamında Üretilen Eserler
DPÜ Evliya Çelebi Yerleşkesi’nde yürütülen projede şu ana kadar beş eser üretildi. Bu eserler arasında Topkapı Sarayı Müzesi’nin sünnet odası dış cephesindeki 127 santimetre ebadındaki "yekpare kuşlu pano" ve "sıvama bulutlu pano" gibi önemli çalışmalar yer alıyor. Eserler, 16. yüzyıl Osmanlı çini sanatının en güzel örneklerinden esinlenerek özel tekniklerle hazırlanıyor.
Projenin Amaçları ve Gelecek Planları
DPÜ Rektörü Prof. Dr. Süleyman Kızıltoprak, projenin hedefinin 16. yüzyıl Osmanlı çinilerini yeniden üretmek ve bu eserlerin gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak olduğunu vurguladı. Kızıltoprak, projenin Osmanlı sanatının izlerini ve tekniklerini geleceğe taşımayı amaçladığını belirterek, “Osmanlı sanatının her alanında derin izler bırakan bu sanatı yeniden yaşatmak, projemizin önemli hedeflerinden biridir” dedi.
Eserlerin sağlamlığı ve dayanıklılığına dikkat çeken Kızıltoprak, üretilen çinilerin Osmanlı çinileri gibi 500 yıl boyunca kalitesini koruyabileceğini ifade etti. “Bu projede ürettiğimiz çiniler, tıpkı Kanuni devrinde üretilen çiniler gibi gelecek 5 hatta 10 asırda da aynı parlaklığı, aynı canlılığı, aynı ihtişamı sürdürecektir” şeklinde konuştu.
Sanatkar Nur Avlupınar’ın Görüşleri
Sanatkar Nur Avlupınar, projede yer almaktan büyük onur duyduğunu belirterek, Osmanlı çiniciliğinin 16. yüzyıldaki örneklerinin emsalsiz olduğunu vurguladı. “O zamanda yapılan çiniler günümüze niçin aktarılamadı? Günümüzde yapmak mümkün olabilir mi?” düşüncesiyle hareket ettiklerini ifade eden Avlupınar, projedeki çalışmaların bilimsel araştırmalarla desteklendiğini ve test edildiğini belirtti.
Avlupınar, projede 16. yüzyıla dönerek, bazen Selçuklu dönemi ve Orta Asya’ya kadar uzanarak teknik ve motiflerin gelişimini takip ettiğini söyledi. Çini sanatının hem teknolojik hem de sanatsal değerlerini korumanın önemini vurgulayan Avlupınar, “Bu projede Orta Asya’dan günümüze kadar sürekli bir yolculuğun içindeydim. O sanat eserlerinde sanatkar kendini görebilmeli. Bu sanatın geleceğe aktarılması için süreklilik gerekli ve bu katkıyı sağlamak beni çok mutlu ediyor” dedi.
Gelecek Planları ve Sergiler
Projenin sonuçları, büyükşehirler başta olmak üzere yurt içinde ve yurt dışında sergilenmesi planlanıyor. Ayrıca, proje kapsamında yapılan araştırmalar ve eserlerin hazırlanma süreçleri kitaplaştırılacak. Bu adımlar, 16. yüzyıl Osmanlı çini sanatını geleceğe taşımak ve geniş kitlelerle buluşturmak adına önemli birer katkı sağlayacak.
Kütahya Dumlupınar Üniversitesi’nin bu prestijli projesi, Osmanlı çiniciliğinin tarihsel ve sanatsal mirasını yaşatmaya devam edecek ve kültürel mirasın korunmasına büyük katkı sağlayacak.