Aşırı terlemeye bağlı olarak ortaya çıkan isilik ter bezlerinin tıkanmasının karışıntaya ve kızarıklığa dönüşmesidir. Peki isilik nedir? İsilik nasıl ortaya çıkar? Neden isilik oluruz? İsilik olmamazın sebepleri nelerdir? İsilik nasıl geçer? Soruların cevapları haberimizde...
İsilik Nedir?
İsilik, dikenli ısı veya ısı döküntüsü olarak da bilinen, cildin aşırı terlemesi sonucu ortaya çıkan bir cilt rahatsızlığıdır. Bu durum, ter bezlerinin cilt yüzeyine ulaşan kanallarının tıkanmasıyla oluşur ve genellikle kaşıntılı, kırmızı renkli döküntüler ve kabarcıklarla kendini gösterir. Özellikle bebekler, çocuklar ve çok terleyen yetişkinlerde yaygındır. Vücudun fazla ısınması ve terin cilt yüzeyine çıkamaması nedeniyle, ciltte tahriş olmuş bölgelerde acı ve kaşıntı gibi rahatsızlıklar ortaya çıkar. İsilik, nemli ve sıcak hava koşullarında daha fazla terleyen kişilerin ter bezlerinin tıkanması sonucunda oluşur. Bu tıkanma, ciltte şişlik, kaşıntı, yanma ve döküntü gibi belirtilerle kendini gösterir. Genellikle kol ve bacaklar, boyun, koltuk altı ve kasık gibi terlemeye eğilimli bölgelerde görülür. İsilik, bir enfeksiyon olmadığından, başka bir kişiye bulaşma riski taşımaz. Çoğunlukla giysilerin cilde sıkı temas ettiği bölgelerde meydana gelir ve bu bölgelerdeki terleme arttığında yayılma eğilimi gösterir.
Neden İsilik Oluruz?
Tıbbi adıyla miliaria olarak bilinen isilik, terin derinin altında hapsolması ve dışarı çıkamaması sonucu oluşan bir cilt rahatsızlığıdır. Özellikle sıcak ve nemli iklimlerde daha sık görülür. İsilik, terin yüzeye çıktığı ince kanalların tıkanmasıyla, ciltte kaşıntılı kabarıklıklar, şişlik ve döküntüler şeklinde kendini gösterir. Bu tıkanmayı genellikle sıcak ve nemli hava koşulları tetikler, ancak deri üzerinde sıkı duran sentetik giysiler ve aşırı terlemeye neden olan yüksek ateş gibi durumlar da isiliğin ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Ayrıca, bazı ilaçların kullanımı, obezite, uzun süre hareketsiz kalmak, yoğun egzersiz ve fiziksel aktiviteler de isilik riskini artırabilir.
Kaç Çeşit İsilik Var?
İsilik, ter bezlerindeki tıkanıklık nedeniyle terin cilt yüzeyine çıkamaması ve cildin belirli bir tabakasında hapsolması sonucunda oluşur. Bu durum, tıkanıklığın seviyesine bağlı olarak üç farklı klinik tabloya yol açar: miliaria kristalina, miliaria rubra ve miliaria püstüloza.
Miliaria Kristalina
Miliaria kristalina, özellikle sıcak iklimlerde yaygın olarak görülen bir isilik türüdür. Yenidoğanlarda erişkinlere kıyasla daha sık ortaya çıkan bu form, cildin yüzeyinde berrak, su damlası görünümünde 1-3 mm çapında kabarıklıklarla kendini gösterir. Genellikle kaşıntıya neden olmaz, ancak nadir durumlarda hafif bir kaşıntı hissi yaratabilir. Döküntüler genellikle baş, boyun ve gövde bölgesinde yoğunlaşır ve sayıları yüzlerce olabilir. Bu lezyonlar genellikle kendiliğinden açılır, kabuklanır ve iz bırakmadan iyileşir. Miliaria kristalina, rahatsızlık vermeyen ve kendi kendine düzelen bir durum olduğundan, genellikle tıbbi müdahale gerektirmez.
Miliaria Rubra
Miliaria rubra, isiliğin daha derin bir formu olup, ter bezlerinin orta kısmında oluşan tıkanıklık nedeniyle meydana gelir. Bu durumda, döküntüler miliaria kristalinaya göre daha derin seviyelerde oluşur. Genellikle vücudun kapalı ve sıcak kalan bölgelerinde, 1-3 mm çapında kırmızı, kaşıntılı, yanma ve batma hissi veren kabarıklıklar şeklinde ortaya çıkar. Özellikle çocuklarda, obez bireylerde ve şeker hastalığı gibi kronik hastalığı olan kişilerde daha sık görülür.
Miliaria Püstüloza
Miliaria püstüloza, ter bezlerinin daha derin katmanlarında tıkanma meydana geldiğinde oluşan ve sivilceye benzer iltihaplı kabarcıklarla kendini gösteren bir isilik formudur. Bu türde, kabarcıklar kaşıntılı olabilir ve genellikle derin cilt katmanlarında gerçekleşen tıkanıklık sonucu oluşur. Miliaria püstüloza, daha ciddi bir rahatsızlık olarak değerlendirilir ve genellikle tıbbi müdahale gerektirebilir.
İsilik Nasıl Geçer?
İsiliği hızlıca geçirmek için en etkili yöntem, terlemeyi önlemek ve cildi serin tutmaktır. İsilik tedavisinde, cildi serinletmek için 20 dakika süreyle soğuk kompres uygulamak oldukça faydalıdır. Ayrıca, hafif ve nemi emen giysiler giymek, antiinflamatuar özelliklere sahip aloe vera jelini cilde uygulamak ve kokusuz pudralar kullanmak isiliğin belirtilerini hafifletmeye yardımcı olur. İsiliğin neden olduğu kaşıntıyı gidermek için kalamin losyonu ve doktorun reçete edebileceği antihistaminikler ile düşük dozda hidrokortizon kremleri de kullanılabilir. İsiliğe iyi gelen yöntemler şunlardır: Cildi serinletmek için soğuk kompres uygulamak. Cildi rahatlatmak için ılık bir duş almak. Bol su içmek. Dar kıyafetler yerine bol, rahat giysiler tercih etmek. Taze aloe vera jeli kullanmak. Cildi tahriş edebilecek kokulu ve parfümlü ürünlerden kaçınmak. Doktorun önerdiği antihistaminik ilaçlar ve hidrokortizon kremlerini kullanmak. Fiziksel aktiviteleri geçici olarak azaltmak. Kaşıntıyı hafifletmek için nemlendirici ile birlikte kalamin losyonu uygulamak.
