Türkiye'de cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBE) hızla artış gösteriyor. Uzmanlar, tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek bu hastalıkların yayılma hızının endişe verici boyutlara ulaştığını belirtiyor.
Frengi (Sifiliz) Salgını: Özellikle Kadınlar ve Çocuklar Risk Altında
Avustralya'da yapılan araştırmalar, 15-44 yaş aralığındaki kadınlar arasında frengi (sifiliz) vakalarının arttığını ve bu hastalığın hamile annelerden çocuklarına bulaştığını ortaya koyuyor. Konjenital sifiliz adı verilen bu durum, doğuştan gelen frengi vakalarının ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini gösteriyor.
Tedavi Edilmezse Tehlikeli Sonuçlar
Doğuştan gelen frengi, hamilelik sırasında yapılacak basit testler ve uygun tedavi ile önlenebilir. Ancak tedavi edilmediğinde, düşük, ölü doğum ve kalıcı sakatlık gibi ciddi sonuçlara neden olabiliyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, frengi hastalığı Türkiye'de de son yıllarda önemli bir artış göstermiş durumda.
Türkiye'de Artış Eğilimi
WHO'nun 2020 verilerine göre, her yıl dünya genelinde yaklaşık 374 milyon yeni CYBE vakası görülüyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre ise Türkiye'de sifiliz vakaları 2012 yılından itibaren hızla artıyor. 2012 yılında 281 olan vaka sayısı, 2022 yılında 3533'e ulaştı. Aynı dönemde 133 gonore, 31 klamidya ve 2971 HIV/AIDS vakası kaydedildi.
Önleme ve Tedavi Yöntemleri
Frengi hastalığının yayılmasını önlemek için çeşitli önlemler alınması gerekiyor. Hamilelik sırasında yapılacak testler büyük önem taşıyor. Hamile kadınlar, özellikle yüksek riskli grupta yer alıyorsa, gebelik süresince birden fazla sifiliz testi yapılması öneriliyor. Bu testler, hastalığın erken teşhisi ve tedavisi açısından kritik öneme sahip.
Sosyal ve Ekonomik Faktörler
Frengi vakalarındaki artış, evsizlik, yoksulluk, aile içi şiddet, ruhsal hastalıklar, uyuşturucu ve alkol kullanımı gibi sosyal belirleyicilerle de ilişkilendiriliyor. Ayrıca, kültürel engeller, dil bariyerleri, ırkçılık ve sağlık hizmetlerinde ayrımcılık gibi faktörler de hastalığın yayılmasını etkiliyor.
WHO'nun Küresel Hedefleri
WHO, hamile kadınların %95'inin gebelik sırasında sifiliz testi yaptırmasını hedefliyor. Bu hedefe ulaşılması, konjenital sifiliz vakalarının tamamen ortadan kaldırılması açısından büyük önem taşıyor. Ancak, Avustralya da dahil olmak üzere birçok ülkenin bu hedefe ne kadar yakın olduğunu belirlemek şu an için zor.