Sağlık Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü'nün acil durum ilan ettiği Maymun Çiçeği virüsü (MPOX) hakkında kapsamlı bir rehber yayınladı. Bu rehberde, virüsün nasıl bulaştığı, belirtileri, enfekte biriyle temas edilmesi durumunda alınacak önlemler ve tedavi yöntemleri gibi önemli bilgilere yer verildi.
MAYMUN ÇİÇEĞİ NASIL BULAŞIR?
Rehbere göre, Maymun Çiçeği hastalığı temas yoluyla bulaşıyor. İnsanlar arasında uzun süreli yakın ten teması, virüsün yayılmasında önemli bir rol oynuyor. Enfekte bir kişinin vücut sıvılarıyla (cinsel sıvılar dahil) doğrudan temas, cilt lezyonlarına sahip bir kişinin deri bütünlüğü bozulmuş bölgelere veya mukoza zarlarına (göz, burun, ağız gibi) temas etmesi veya kontamine olmuş eşyalarla (örneğin, yatak çarşafı, havlu) temas, hastalığın yayılmasına neden olabiliyor. Bu tür temaslar genellikle aynı evi paylaşan kişilerde, kapalı ortamlarda uzun süreli yakın temas halinde olanlarda ve kişisel koruyucu ekipman kullanmadan enfekte bireylerle temasta bulunan sağlık çalışanlarında risk oluşturuyor. Ayrıca, enfekte bir anneden bebeğe plasenta yoluyla virüs bulaşabileceği ve doğumda ya da hemen sonrasında yenidoğanda doğuştan Maymun Çiçeği belirtilerinin görülebileceği ifade ediliyor. Bu virüsün bulaşma zinciri, şimdiye kadar en fazla altı ila dokuz kişiyle sınırlı kalmış durumda.
MAYMUN ÇİÇEĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Maymun Çiçeği virüsünün kuluçka süresi genellikle 6-14 gün arasında değişmekle birlikte, bu süre 1-21 gün arasında da olabilir. Riskli temas öyküsü olan bireylerde semptomlar daha hızlı ortaya çıkabilir.
Hastalığın klinik seyri şu şekildedir:
- İlk belirtiler arasında ateş, şiddetli baş ağrısı, lenf düğümlerinin şişmesi (lenfadenopati), sırt ağrısı, kas ağrıları (miyalji) ve yoğun halsizlik bulunur. Bu semptomlar genellikle ilk 5 gün içinde kendini gösterir.
- Maymun Çiçeği tanısını destekleyici bir bulgu olarak lenfadenopati gelişimi, suçiçeği, kızamık ve çiçek hastalığı gibi diğer hastalıklarda bu kadar belirgin olmadığı için önemli bir ayırt edici işaret olarak kabul edilir.
- Deri döküntüsü, ateşin başlamasından sonraki 1-3 gün içinde ortaya çıkar. Döküntü, genellikle yüz ve ekstremitelerde yoğunlaşır ve yüz, avuç içleri, ayak tabanları gibi bölgeleri etkiler. Ayrıca, ağız içi mukoza, genital bölge ve göz zarları da bu döküntüden etkilenebilir. Döküntüler, çeşitli evrelerden geçerek kuruyup kabuk bağlar ve sonunda dökülür. Lezyonların sayısı birkaç adetten birkaç bin adete kadar değişebilir. Şiddetli vakalarda, lezyonlar geniş cilt alanlarının soyulmasına neden olacak şekilde birleşebilir.
Maymun Çiçeği genellikle 2-4 hafta süren ve kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Ancak, çocuklar gibi daha savunmasız gruplarda daha şiddetli seyredebilir. Enfeksiyona maruz kalma yoğunluğu ve kişinin mevcut sağlık durumu, hastalığın seyrini etkileyebilir.
1980 yılına kadar uygulanmış olan çiçek aşısı, Maymun Çiçeği virüsüne karşı da kısmi koruma sağlar. 1980 yılından önce aşılanmış olanlar, belirli bir oranda bu hastalığa karşı bağışıklık kazanmış olabilirler. Hastalığın komplikasyonları arasında sekonder enfeksiyonlar, bronkopnömoni, sepsis, ensefalit ve görme kaybına yol açabilecek kornea enfeksiyonları bulunabilir. Ayrıca, hastalığın asemptomatik seyredip seyretmediği henüz bilinmemektedir. Ayırıcı tanıda ise suçiçeği, herpes simpleks virüsü, eradike edilmiş çiçek hastalığı ve diğer çiçek virüsleri düşünülmelidir.
Sağlık Bakanlığı'nın hazırladığı rehbere ulaşmak için tıklayınız.