Bu tür olaylar, kişinin hayatında büyük bir tehlike, korku ve çaresizlik hissi yaratır. TSSB, travmatik olayın ardından belirtilerin en az bir ay boyunca devam ettiği bir durumdur. Bu belirtiler genellikle üç ana kategoriye ayrılabilir: yeniden yaşama, kaçınma ve aşırı uyarılma.
1. Yeniden Yaşama (Hatırlama)
Kişi, travmatik olayı sürekli olarak hatırlar. Bu hatırlamalar kabuslar, şiddetli ve gerçekçi rüyalar veya travma anlarını yaşamış gibi hissetme şeklinde olabilir.
2. Kaçınma
Kişi, travmatik olayı veya onunla ilgili şeyleri hatırlamamak veya konuşmamak için aktif bir şekilde kaçınabilir. Bu, travma anılarından kaçınma, travmatik olayı konuşmaktan kaçınma ve hatta bazen kişinin kendisini sosyal olarak izole etme şeklinde olabilir.
3. Aşırı Uyarılma
Kişi aşırı uyarılma yaşar, yani normalde sakin bir durumda bile aşırı endişeli, huzursuz veya tetikte olabilir. Bu belirtiler arasında uykusuzluk, konsantrasyon güçlükleri, sinirlilik, öfke nöbetleri, iradesizlik, sürekli gözlem altında hissetme ve fiziksel tepkiler (örneğin, kalp çarpıntısı, terleme) bulunabilir.
TSSB'nin nedeni, kişinin yaşadığı travmanın türüne, süresine ve nasıl başa çıktığına bağlı olarak değişebilir. Ancak bu bozukluğun nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. TSSB riskini artıran faktörler arasında aile geçmişi, daha önce yaşanan travmatik deneyimler, duygusal desteksizlik ve travma sonrası ilk tepkiler yer alabilir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu nasıl tedavi edilir?
TSSB tedavisi için psikoterapi (konuşma terapisi) en yaygın kullanılan yöntemdir. Bilişsel Davranış Terapisi (BDT) ve Göz Hareketleri İle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR) gibi terapi yöntemleri etkili olabilir. İlaç tedavisi, semptomların yönetilmesine yardımcı olabilir, ancak genellikle terapi ile birlikte kullanılır.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu belirtileri nasıl hafifletilir?
Ayrıca, yaşam tarzı değişiklikleri de TSSB ile başa çıkmada önemlidir. Sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz, yeterince uyku ve stresten kaçınma gibi faktörler, iyileşme sürecini destekleyebilir. Sosyal destek, aile ve arkadaşlarla iletişimi sürdürmek ve bir destek grubuna katılmak da çok yardımcı olabilir. TSSB, ciddi bir ruh sağlığı sorunudur ve profesyonel yardım almak önemlidir. Tedavi ile birlikte, kişinin semptomları hafifletebilir ve yaşam kalitesini artırabilir.