Benmerkezcilik psikolojisi
Dilek Çakır Durak
İnsanlar bazen kendilerini diğer insanlardan çok daha aşağıda, küçük görme eğilimi gösterirler. Bu durum tedavi edilmesi kolay bir şey değildir. Çoğu zaman insanlar, bu konu dolayısıyla psikolojik olarak zor zamanlar geçirirler ve hatta yaşamları hakkında olumsuz, istenmeyen sonlar yazmaya başlayabilirler. David Seamands’ın “Hasar Görmüş Duygularımızın Tedavisi” adlı kitabının “Kendimizi Küçük Görme Hissimizi Tedavi Etmek: İkinci Kısım” bölümünün ilk kısmında tasvir edildiği gibi;
“Kişinin kendini gördüğü biçim, kendisi hakkında geliştirdiği bir duygular ve kavramlar sistemidir. Kendimize ait kavramları edindiğimiz dört kaynak vardır:
Bunlardan ilki dış dünyadır: Aile bireylerimizin aynalarında dış dünyadan kendimiz hakkında imgeler ve hislerin yansımalarını alırız.
İkinci kaynak içimizdeki dünyadır: Kendimizle beraber dünyaya getirdiğimiz fiziksel, duygusal ve ruhsal donatımımızdır.
Üçüncü kaynak şeytandır: Şeytan kendimizi küçük görmemizi oynadığı üç rolle bize karşı kullanır. Şeytan bir yalancıdır, suçlayıcıdır ve zihinleri kör edicidir.
Dördüncü kaynak ise Tanrı’dır: Kendimize sağlıklı biçimde, Tanrı’nın istediği gibi, bakmalı ve hastalığın tedavisini iyileştirme yolunda pratik adımlar atmalıyız.”
Kendini küçük gören insanların bir noktada benmerkezci olduğunu görebiliriz. Buna bencillik demek doğru olmayabilir belki ama kendisi hakkında kaygılandığı, sürekli kendi içine dönük ve kendine baktığı için benmerkezci olduğunu söyleyebiliriz. Bu tarz durumlarda kişi kendini kuvvetsiz, değersiz, dayanıksız gördüğünden iletişim sıkıntıları yaşamaya başlayabilir. Kendini fazlaca yalnız bırakmak veya fazlaca kalabalık ortamlarda kendini göstererek aslında göz önünde olarak saklanmak metodunu uygulayabilir.
Çocuklukta yaşanılan olaylar ve ebeveyn tutumları da bu benmerkezci yapıyı etkileyebilir. Öyle ki bazen bu kişiler yetişkinliklerinde başarısız veya çok başarılı olabilirler. Başarısız kişiler kendilerini çok başarısız oldukları için yalnız hissederken, başarılı kişiler de zirvede bir tek onların olduğu düşüncesiyle etrafındaki kişileri kendilerinden uzaklaştırma eğilimi gösterir ve bu yüzden yalnız kalmak zorunda kalabilir. Bu iki sivri uç da kendini küçük görme eğiliminde olan insanların hayatlarında yaşadıkları zorlu mücadeleleri sadece kendileri yaşamış gibi bir tavır sergileyerek etkisinden kurtulamazlar.
Bu tutumdan kurtulabilmek için kendinizi kendi gözünüzden değil Tanrı’nın size verdiği geniş bakış açısıyla bakarak değerlendirmek, tüm olumsuz hislerin, duyguların sizi aşağıya çektiğini görerek bir seçim yapmanızı kolaylaştırabilir. Böylece kendinizi küçük görme hissiyatından kurtulabilirsiniz.
Yorumlar