OECD, Avrupa Birliği ve G20’nin uluslararası ölçekte vergi kayıp ve kaçağını önlemek maksadıyla, vergi konularında karşılıklı idari yardımlaşma sözleşmesi imzalanmıştır. AB üyelerinin yanı sıra İsviçre, Norveç, Hindistan, Brezilya gibi ülkeler de anlaşmayı imzalamışlardır.

120 ülkenin taraf olduğu ‘Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Makam Anlaşması’ Türkiye’de 31.12.2019’da onaylanmış ve yürürlüğe girmiştir.

Anlaşmaya göre taraf ülkeler karşılıklılık temelinde, ilgili ülkelerin mukimlerine ait finansal hesap bilgilerini finansal kuruluşlardan toplayıp, otomatik olarak her yıl ilgili ülkeyle paylaşma yükümlülüğünü üstlenmiştir.

Hangi bilgiler kapsam dahilinde?

Uluslararası anlaşma kapsamında otomatik bilgi değişimi anlaşması aşağıdaki bilgileri kapsamaktadır.

1-) Tüm mevduat hesapları,
2-) Saklama hesapları
3-) Ortaklık ve borç ilişkisi bilgileri,
4-) Nakit değer sigorta sözleşmeleri,
5-) Düzenli ödeme sözleşmeleri.

Bu bilgilerin alt kıvrımında; hesap sahibinin adı soyadı, adresi, mukim olduğu ülke ve vergi numarası, hesap numarası, finansal hesap bilgileri ve yılsonu tutarı gibi bilgiler yer almaktadır. Gayrimenkul ve taşıt bilgileri kapsam dahilinde değildir.

Türkiye neden bu anlaşmaya dahil oldu?

Gerek kurucu üyesi olduğumuz OECD ve G20 kapsamında 2013 yılından başlayarak alınan kararlar ve bunların devamı olarak hazırlanan uluslararası sözleşmeler kapsamındaki yükümlülükler, gerekse vergi kayıp ve kaçağının asgari düzeye düşürülmesi maksadıyla bu düzenlemelerin içinde yer alma gereksinimi mevcuttur.

Öte yandan aday ülke ilişkimizin bulunduğu ve dış ticaretimizin en önemli paydaşı olan Avrupa Birliği, bu düzenleme kapsamında gerekli adımları atmayan ülkeleri “Vergi Konusunda İşbirliği Yapmayan Ülkeler” olarak tanımlamış, bunlara yönelik vergisel ve finansal bazı yaptırımlar getirmiştir.

İşbirliği yapmayan ülkelerin dış ticaretleri, doğrudan ve dolaylı yatırımları olumsuz etkileyecek ve AB fonlarından yararlanma imkanı kalmayacaktır. Vergi cenneti diye tabir ettiğimiz Amerikan Samoa’sı, Anguilla, Bahamalar, Fiji, Guam, Palau, Panama, Samoa, Trinidad ve Tobago, Virjin Adaları, Kostarika, Marshall Adaları ile Turks ve Coicos Adaları yaptırım altında olan ülkelerdir. En son portföye siyasi sebeplerle Rusya da eklenmiştir.

Türkiye anlaşmadan nasıl avantaj sağlar?

Türkiye’de vergi ödemek istemeyen ve sair sebeplerle parasını yurtdışında tutmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler için kırmızı alarm diyebiliriz. Vergi cenneti ülkeler veya diğer ülkelerin vergi kaçırmak maksatlı güvenli liman olma vasfı artık sona ermektedir.

Gelir Vergisi Kanunu 75/2 ve Kurumlar Vergisi Kanunu 7. maddede “Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı” adı altında bir müessese var aslında, ancak elde bilgi ve belge olmayınca süreç çoğu zaman tıkanmakta.

Yapılan bu uluslararası anlaşma ile Türk vatandaşlarının ve Türk şirketlerinin (örtülü Türk şirketleri dahil) yurtdışındaki banka hesap bilgileri, faiz kar payı gibi bilgilerin edinilmesi sonrası, özellikle off-shore hesaplar için Türkiye’de vergileme imkanı olacak. Ayrıca yurtdışına para kaçıran kişilerde bu vesile ile deşifre olacaklar.

Türkiye ciddi anlamda döviz açığı verdiği bir dönemde yeni bir Varlık Barışı düzenlemesi çıkarmak suretiyle bu paraların Türkiye’ye makul bir vergi ile getirilmesini sağlamalı, buna rağmen vergi dışı bırakılan bu paraları Türkiye’ye getirmeyen kişilere yönelik ağır yaptırımlar uygulamalıdır.