Ekonomide yapılması gerekenler
Mahmut Aydoğmuş
14 Mayıs 2023 Pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği Seçimine yönelik adaylar belli oldu ve seçim periyodunda artık final dönemine girdik. Seçim sonuçlarının nasıl gerçekleşeceğini hep birlikte göreceğiz, ancak ekonomi alanında yapılması gerekenleri özetle madde madde paylaşalım.
1-) Merkez Bankası Başkanı ve Para Politikası Kurulu üyeleri komple değiştirilerek, Merkez Bankası deneyimi olan ve piyasaların kabul edeceği liyakatli kişilerin işbaşına getirilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte hükümetin politikası ile uyumlu ancak kurumsal bağımsızlığı bulunan yapı yeniden tesis edilmelidir.
2-) Döviz açığının makul ve sürdürülebilir seviyeye çekileceği bir eylem planı ortaya konulmadır ki, ülkenin en önemli noksanlığı buradadır.
3-) Hazine ve Maliye Bakanlığı ayrılmalı ve iki ayrı bakanlık olarak yönetilmelidir. Özellikle Maliye Bakanı, teşkilatı iyi bilen ve camiadan gelen liyakatli birisi olmalıdır.
4-) Bütçe disiplinine acil dönülmesi ve mali kural getirilmesi gerekmektedir.
5-) Gelir İdaresi Başkanlığı ve Vergi Denetim Kurulu yeniden yapılandırılmalı, Devlet Planlama Teşkilatı yeniden kurulmalıdır.
6-) Daha önceki yazılarımızda belirttiğimiz dijitalleşme yolundaki hamlelerde gecikilmemelidir.
7-) Merkez Bankası ve BDDK’nın serbest piyasa koşullarını ortadan kaldıran düzenlemelerine son verilmelidir.
8-) Kur korumalı mevduat uygulaması bu yılın sonunda yasal olarak bitiyor. Bu süre kesinlikle uzatılmamalıdır.
9-) Yapılacak ilk Anayasa değişikliğinde, Vergi Ödevi başlıklı 73. maddeye ilave yapılarak vergi affı/yapılandırma gibi opsiyonlara son verilmeli, sadece doğal afet durumunda ve Meclis’in 2/3 çoğunluğuyla vergi affı çıkarılmalıdır.
10-) Şeffaflık ve hesap verilebilirlik kapsamında kurumlara ve hükümete kanuni yükümlülükler getirilmesi gerekmektedir.
11-) Swap yöntemiyle temin edilen dövizlere ilişkin olarak sözleşme süresi sonunda yükümlülükler yerine getirilmeli ve yeni bir swap sözleşmesi yapılmamalı.
12-) Artık sayısını bile unuttuğumuz sayıda değişen kamu ihale mevzuatı sağlıklı bir şekle dönüştürülmeli ve şeffaflık sağlanmalıdır.
13-) Enflasyon temel öncelik olmalı, fiyatlar genel seviyelerini artıran kur, maliyet ve vergi artışları kontrol edilmelidir. Enflasyonun düşeceğine dair kamuoyunda beklenti oluşturulmalı ve güven verilmelidir.
14-) Kamu bankaları asli fonksiyonuna dönüştürülmeli, hükümet eliyle amaç dışı kredi kullanımlarına son verilmelidir.
15-) Vergi daireleri fonksiyonel olmalı, denetim ve yoklamalar yoğunlaştırılmalıdır. Vergi affı 31 Mayıs’ta bitiyor, akabinde vergisini ödemeyenlere yönelik gerekli müeyyideler kararlılıkla uygulanmalıdır.
16-) Vergi reformu, ertelenmeden ivedilikle yapılmalı, sektörler arasında vergi yükü anlamında adalet sağlanmalı, dolaylı vergilere yüklenerek bütçe açığı kapatma mantığına son verilmelidir.
17-) Gerektiğinde alaşağı edilen bürokrasi tipolojisinden liyakatli bürokrat dönemine dönülmeli ve bürokratik oligarşi suçlamasına son verilmelidir. Devlet aklı egemen olmalıdır.
18-) Gıda arz güvenliği ve tarım alanında reform, gündem maddelerinin başında olmalı ve gelecekte tüm ülkeleri ilgilendiren bu mevzuda gerekli hamleler yapılmalıdır.
19-) İthal ikameci politika uygulamaya konularak, üretme kabiliyetimiz olan ürünleri ithal etmek yerine program dahilinde kendimiz üretmeliyiz.
20-) TÜİK yeniden yapılandırılmalı ve izlenecek politikaya esas teşkil eden gerçek verileri ortaya koymalıdır.
Belki bu liste uzatılabilir ama yeni hükümetin elinde ağır bir enkaz olduğunu ve bu süreçten çıkmanın kolay olmadığını söylemeliyiz. Hep birlikte bu acı reçeteye muhatap olacağız ama eğer akılcı politikalara dönebilirsek fakirlikte değil zenginlikte buluşabiliriz.
Yorumlar