FED faiz arttıracak mı derken
Prof. Dr. İbrahim Attila Acar
FED % 5 faizi hedeflerken birden bir banka krizi yaşandı. Herkes tetikte olan biteni anlamaya çalışıyor. Sıkılaştırma adı altında yaklaşık 600 milyar piyasadan para çekmeye çalışan FED, birden topladıklarının yarısını geri vermek durumunda kaldı. Faiz artışında gaz kesecek mi onu 22 Mart toplantısında göreceğiz.
Enflasyonu indirmek adına kaç puan faiz arttırmak gerek? Ya da bir puanlık enflasyonu düşürmek için ne kadarlık faiz arttırılmalı bu da yeni dönemin sorunu olmaya devam ediyor. Yüksek maliyetli kredi kullanmanın bedeli ağır oluyor. Avrupa ve ABD son 15 senedir eksi faizleri bile görmüşken şimdilerde FED % 4,25’lik faizi ve ECB’nin (Avrupa Merkez Bankası) % 3 olan faizi onlar için oldukça yüksek.
Bir yanda faiz ile maliyeti artan fon tedariki öte yanda yüksek faizden beslenmeyi düşünenler… Herkesin derdi başka. Mesela FED Silikon Vadisi Bankası’na destek verirken piyasadan toplayacağı tahvilleri şimdiki düşük piyasa fiyatından değil ilk ihraç fiyatından satın alacağını söyleyerek aslında nasıl bir destek vereceğinin de sinyalini vermiş oldu. Bunun adı “sisteme destek olmaya devam” anlamına gelmektedir.
Piyasalar her ne kadar temkinli duruyor gibi görünse de bir tedirginlik devam ediyor. CDS’ler yükseliyor. Ancak fon talebi olanların paniği daha fazla. Her yükselen CDS ekstra bir maliyet. Özellikle Credit Suisse Bankası’nın 1100 bps’ye ulaşan risk primi başka bir krizi de tetikleyebilir. Bütün gündemi değiştiren bu batık sorunu karşısında merkez bankaları bu krizi uzun süre besleyebilir mi birlikte göreceğiz.
Bu kadar zamandır enflasyonla mücadele adı altında yapılan edilenler bir yana mı gitti onu da önümüzdeki günlerde görmek mümkün olacak.
Enflasyon cephesinin hiç sevmediği bu para bolluğu FED’in 22 Mart toplantısında nasıl şekillenir bu da önemli bir konu olmaya devam ediyor. Sadece faiz artırımını yavaşlatmak yetmez; tamamen durabilir. Hatta geçici bir süre parasal genişleme de gündeme alınabilir.
Öncelikler enflasyonda olmakla birlikte mevcut kriz çözülmeliydi… FED bunu yaptı. Büyümeden söndürme çalışmaları olumlu görünüyor.
Ancak yukarıda bahsettiğimiz enflasyon konusu şimdilik rafa kaldırılabilir. Öyle de görünüyor. Bunun anlamı parasal genişleme olacak demektir.
Bir yıllık emekleri ve sıkılaştırma konusu bir süreliğine rafa kalkabilir.
Atlantik’in doğusunda İsviçre’den gelen haberler de şimdilik çok iç açıcı değil. İsviçre faizi %1 tutan bir ülke idi. ECB % 3 ile FED’in takipçisi iken İsviçre geri durdu. Şimdilerdeki beklenti, krizin büyümeden bastırılabileceği yönünde. FED toplantısında bu konular rapora girecektir.
Yorumlar